• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud

Johan van der Wielen ~ Nature Photography

  • Nieuws
  • Galleries
    • Recent pictures
    • My adventures…
    • The Diversity of Dutch Nature
    • ~ Impressions ~
    • A Wadden Island
    • Norway ~ Land of Fjords
    • Finland ~ Land of the Taiga
  • Over Johan
    • Over Johan van der Wielen
    • Maak kennis met mijn maatjes
      Henk, Finn en Peter
      • Over Finn Snaterse
      • Over Henk Muijs
      • Over Peter le Fevre
    • Johan in de media
  • Awards, publicaties & opdrachten
    • Commercieel
    • Awards
    • film en montage
    • Natuurfotografie Magazine
    • Boeken
    • Overige publicaties
  • Blogs/vlogs
  • Tutorials, Making of & Reviews
    • Tutorials landschapsfotografie
    • Tutorials macrofotografie
    • Tutorials nachtfotografie
    • Overige tutorials
    • Making of…
    • Materiaal & Reviews
    • Korte fototips
  • Workshops & reizen
    • Fotoreizen en waddenweekenden
    • Workshops
    • Maatwerk workshop
      natuurfotografie
    • Online fotobespreking
  • Presentaties / lezingen
  • Contact

Nachtfotografie deel 1: voorbereiding – locatie bepaling

14 november 2019

Nachtfotografie wordt steeds populairder. Met de steeds betere camera’s wordt de nachtelijke hemel ontdekt en gaan natuurfotografen naar buiten om het nachtelijke licht te vangen. Foto’s van sterrenhemels, Melkweg, de maan en sterrensporen prijken op steeds meer tijdlijnen. Maar hoe doe je dat nou in de nacht?

Waar moet je zijn? Hoe kun je een goed donkere plek bepalen, wat de beste oriëntatie voor je foto’s en wanneer kun je het beste op pad voor een goede compositie. In dit deel van de tutorialreeks over nachtfotografie geef ik tips over de locatie…

Inhoudsopgave

  • Waar? … locatie
  • Plan
  • Apps
  • Lichtvervuiling
  • Oriëntatie
  • Toegankelijkheid
  • Voorverkenning
  • Overige tutorials nachtfotografie

Waar? … locatie

Alles begint met een plek. Waar ga je heen? Hoe bepaal je nou een goede locatie waar je in mág, waar het donker is èn waar er genoeg te doen is voor een mooie nachtelijk compositie.

Plan

alles begint met een plan, een idee. Wat wil je. Afhankelijk van je idee zoek je naar een bepaalde compositie en daarmee locatie. Een doorkijkje, een eenzame dode boom, een grote vlakte met weids uitzicht of de reflectie in het water. Denk eerst je plan uit en bedenk dan wat voor soort locatie daarbij hoort.

Voor een dergelijke beeld van de Melkweg is een plan nodig, daaruit volgde deze locatie.

Apps

Er zijn diverse apps om je nachtfoto’s te plannen. Een bekende is Photopills die veel informatie geeft over locaties maar ook over de nachtelijke hemel en diverse events zoals meteorieten.

Lichtvervuiling

Een mooie sterrenhemel valt en staat met of het echt donker is. Nu is het in Nederland nergens echt donker, overal is het effect van lichtvervuiling merkbaar. Maar het is wel een verschil of je onder de rook van een stad fotografeert of dat er de komende 20 kilometer geen bebouwing aanwezig van wezenlijk belang. Een goede start is om de Light Pollution Map te raadplegen. Daarop kun je precies zien welke gebieden van ons land nog enige kans van slagen hebben voor een mooie sterrenhemel. Vooral het oosten en noorden van het land gaan goed, zeker als je naar het noorden oriënteert.

De donkerste plekken van Nederland zijn de waddeneilanden, en dan nog de plekken zover mogelijk van de dorpen af. Denk aan de Boschplaat van Terschelling (niet voor niets een Dark Sky Park), de kweldergebieden van Ameland en Schiermonnikoog of de Vliehors op Vlieland. Op de wal zul je merken dat vooral in het Oosten en Noorden van ons land meer donkere plekken te vinden zijn, het westen is een drama.

Verbijstering: uitzicht op het Noorden vanaf het Noordzeestrand van Schiermonnikoog zou dit de donkerste plek van Nederland moeten zijn.

Oriëntatie

Lichtvervuiling is niet alleen recht omhoog maar altijd wel ergens in de verte aanwezig, hoever je ook van de stad bent. Echter, een stad in het oosten hoeft geen effect te hebben als je fotografeert richting noord. Kijk daarom op Google Maps of je vrij uitzicht hebt, hoe ver de eerstvolgende bebouwing van je af ligt en in welke richting je een vrije oriëntatie hebt.

De kwelder van Schiermonnikoog, dé donkerste plek van Nederland!

Toegankelijkheid

Veel plekken in Nederland mag je ’s nachts de natuur niet in na zonsondergang. Daarmee zijn heel veel mooie gebieden en potentieel prachtige nachtlocaties niet mogelijk, bijzonder jammer maar dat is een andere discussie waard. Je kunt ervan uitgaan dat gebieden van een terreinbeheerder als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten of de provinciale landschappen niet toegankelijk zijn. Tenzij er een openbare weg of openbaar fietspad doorheen loopt maar vaak mag je dan alleen van die weg of pad fotograferen, er niet vanaf. Natuurlijk blijven er genoeg locaties of je moet kijken of je toestemming kan krijgen. Hou je niet van verrassingen, zoek dan uit of je beoogde locatie wel toegankelijk is ’s nachts.

Voorverkenning

Ga niet ’s nachts voor het eerst op pad naar je beoogde locatie. ’s Nachts zie je niets, ook niet de slootjes of het paadje naar het perfecte plekje. Het zoeken van een goede plek kost ’s nachts teveel tijd, daarom wil je in het donker meteen naar de beoogde locatie. Ga daarom overdag op verkenning, dwaal door je gebied en noteer goede plekken in bijvoorbeeld TopoGPS op je telefoon. Kijk voor mooi markante bomen, doorkijkjes of andere elementen voor in je compositie.

Overdag gescout en gekeken naar de oriëntatie. Deze plek onthouden…
…. en later gebruikt als voorgrond bij de Melkweg.

Overige tutorials nachtfotografie

In deze uitgebreide reeks tutorials over nachtfotografie ga ik in op de volgende onderwerpen:

  • Voorbereiding – locatie bepaling
  • Voorbereiding – wanneer en hoe laat?
  • Wat neem je mee? Materiaal
  • Compositie en algemene instellingen
  • Belichting in de nacht
  • 400 regel en NPF regel
  • Scherpstelling in de nacht
  • Sterrensporen

Posted Under: all, Tutorials & reviews, Tutorials nachtfotografie

Andere tutorials nachtfotografie

Nachtfotografie deel 3: wat neem je mee? Materiaal

Nachtfotografie deel 2: voorbereiding – wanneer en hoe laat?

TPE voor planning landschaps- en nachtfotografie. Deel 2: planningsvoorbeelden

Nachtfotografie deel 9: 10 tips voor het fotograferen van de maan

Alle tutorials nachtfotografie

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

© 2025 · Johan van der Wielen ~ Nature Photography