• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud

Johan van der Wielen ~ Nature Photography

  • Nieuws
  • Galleries
    • Recent pictures
    • My adventures…
    • The Diversity of Dutch Nature
    • ~ Impressions ~
    • A Wadden Island
    • Norway ~ Land of Fjords
    • Finland ~ Land of the Taiga
  • Over Johan
    • Over Johan van der Wielen
    • Maak kennis met mijn maatjes
      Henk, Finn en Peter
      • Over Finn Snaterse
      • Over Henk Muijs
      • Over Peter le Fevre
    • Johan in de media
  • Awards, publicaties & opdrachten
    • Commercieel
    • Awards
    • film en montage
    • Natuurfotografie Magazine
    • Boeken
    • Overige publicaties
  • Blogs/vlogs
  • Tutorials, Making of & Reviews
    • Tutorials landschapsfotografie
    • Tutorials macrofotografie
    • Tutorials nachtfotografie
    • Overige tutorials
    • Making of…
    • Materiaal & Reviews
    • Korte fototips
  • Workshops & reizen
    • Fotoreizen en waddenweekenden
    • Workshops
    • Maatwerk workshop
      natuurfotografie
    • Online fotobespreking
  • Presentaties / lezingen
  • Contact

Winterse natuurdetails (met video)

24 januari 2025

Bij winter denken we aan sneeuw, rijp en ijs. De tijd voor alle landschapsfotografen om op pad te gaan. Bij koude heldere nachten, komt de nachtfotograaf in ons naar boven en op de velden vergapen alle vogelfotografen zich aan wintergasten. Maar de macrolens? Die blijft vaak tot in de lente in de kast liggen. Eigenlijk zonde, want ook de winter kent prachtige natuurdetails om met macro- of telelens te lijf te gaan.

Ga mee op pad met Tosca in het bos!

https://youtu.be/uaxQ9Pl8AzM

Voor meer weergave opties, zie mijn YouTube kanaal: https://www.youtube.com/@JohanvdWielen

Kijk eens hoe de zon over de berijpte rietstengels schijnt en alleen de bovenste topjes verlicht.

Details… geen macro

Laat ik beginnen met te zeggen dat de term macrofotografie inmiddels veel breder is geworden dan de technische term zoals die van oudsher bedoeld is. Namelijk 1:1 vergroting of groter. Macrofotografie wordt tegenwoordig gezien als een vorm van het fotograferen van details, ook al we vallen die niet binnen de technische definitie. Je zult zien dat mijn foto’s in dit artikel ook bijna allemaal geen officiële macro zijn maar eigenlijk close up fotografie. Om dat echt de term macro – gelukkig – een steeds algemenere betekenis heeft gekregen praat ik toch over macrofotografie.

Je hoeft dus ook echt geen macro lens te hebben. Een (lichte) telelens heeft bij niet al te kleine details precies hetzelfde effect.

Dit is zeker geen macro maar wel een echt winters detail: hangend ijs. De ondergelopen uiterwaarden waren bevroren maar later heeft men de sluis opengezet en het water weeg laten lopen. Wat overblijft zijn stukjes ijs die zijn blijven hangen aan takjes.

IJS, sneeuw en rijp

Ik maak wel eens de grap dat ik aan de jongere generatie uit moet leggen dat water hard kan worden en de wereld wel eens wit kan zijn. Dat is natuurlijk geen grap want de winters in ons land worden steeds schaarser. Het is dan ook best een gok om hier een artikel over te schrijven maar daarom wil ik ook wel laten zien wat de andere mogelijkheden zijn in de winter zonder dat er sneeuw of ijs ligt

Een laatste beukenblaadje van de herfst, omringd door de sneeuwkristallen in tegenlicht.

Maar laat ik beginnen met de mooie dingen van de winter: een witte deken over de wereld en prachtige ijsvormen langs het water. De verleiding is dan groot om de groothoeklens te pakken en het steeds zeldzamere fenomeen in landschappelijke vorm vast te leggen. Maar heb je al eens gekeken naar al die prachtige details? Als je van heel dichtbij bekijkt is een ijskristal een prachtig gevormd geometrisch figuur waar het licht ook nog eens op spectaculaire wijze doorheen schijnt.

Een macrofoto van een rijpkristal, kijk eens wat een vormen en kleuren!

Hetzelfde geldt voor een sneeuwvlok. Je weet misschien wel dat er geen twee sneeuwvlokken gelijk zijn! Maar Als we net groter bekijken dan kunnen we ook de plasjes langs het pad bekijken het eisen een bijna abstracte vorm heeft gekregen. Of de plukjes sneeuw die op de takken of op de bladeren liggen. Allemaal minuscule onderwerpen waar we In de winter veel te snel aan voorbij gaan. Ook In de winter is de tijd voor macrofotografie!

Op zoek naar abstractie

Het mooie van de witte wereld is dat het de zoektocht naar abstractie kan voeden. Je krijgt heel nieuw vormen en lijnenspel als je maar goed durft te kijken om je heen. Vooral als het net gevroren heeft dan zijn plasjes omgetoverd tot vormen van ijs en rijp. Als je er zo dicht op kruipt dat je de randen niet meer zit krijg je een pure vorm waarbij niet meer duidelijk is wat de schaal is. Als je de foto dan ook nog omzet naar zwart/wit heb je een volledig abstract beeld.

Het zijn ijsvormen in een plasje maar met wat fantasie zou je ook een soort kikkervisje met een oog kunnen zien.
Bloemen, jugendstil, organische vormen…. Of ijsbloemen op de autoruit. De kleuren van de auto komt erin terug, evenals de kleur van het dak van de overburen.

Omarm het wit met highkey

De witte wereld noopt het sowieso om de foto wat over te belichten wil je geen grauwgrijze foto krijgen. Maar je kunt ook verdergaan met overbelichten voor het zogenaamde high-key effect. De witte tinten van de sneeuw bijten nu bijna (of helemaal) uit en je houdt alleen de sereniteit van het onderwerp over. Probeer maar eens uit!

Wanneer herfst en winter elkaar ontmoeten. Kleurende blaadjes van de bosbes omringd door gele berkenblaadjes in de sneeuw.

Maak gebruik van het winterlicht

Winterlicht is het mooiste licht wat er is. De zon staat laag, zelfs midden op de dag en de zonsop- en ondergangen duren lang en zijn intens. De wereld kleurt soms zachtroze en zelfs voor zonsopkomst hoef je niet eens zo vroeg op te staan. Heerlijk, zo is mijn werk af en toe toch een 9 tot 5 baan. Met winter en een mooie zonsopkomst, grijpen we ook al meteen naar de landschapslens maar vergeet ook dan de details niet. Zeker bij een onbewolkte hemel als de zon heerlijk warm en laag door de natuur schijnt krijg je de mooiste (tegen)licht effecten.

‘rupsjes’ van sneeuw liggen op de kale takjes in het bos. De laagstaande opkomende zon geeft een heerlijke tegenlicht sfeer.

En als er nu geen sneeuw of ijs is?

Ook dan loop ik door het bos op zoek naar details. Druppels op de takken geven bij tegenlicht een spectaculair spel van bokeh, bijna kerstballen in het bos. Als het zonnetje schijnt kun je met tegenlicht en vocht spectaculaire effecten bereiken, zeker als je besluit om ‘verkeerd’ scherp te stellen of zelfs je foto helemaal onscherp te maken.

Combinatie van druppels op de takjes, het laatste groene blaadje van een braam en rood beukenblaadje. Dat alles met tegenlicht en kijk wat er gebeurt als je je scherpstelling wat naar voren of achteren verplaatst. Er hoeft echt niets scherp te zijn in de foto.

Zo, ben je een echte macrofotograaf? Leg dan niet deze winter je macrolens in winterslaap maar hou hem in de tas. Hopelijk heb ik je laten zien dat er ook in de wintermaanden meer dan genoeg aan details te fotograferen is!

Een beetje rijp en de kleinste blaadjes en takjes worden omgetoverd tot een betoverende tekening.

Posted Under: all, Tutorials & reviews, Tutorials macrofotografie

Andere tutorials macrofotografie

‘Leren fotograferen: macrofotografie’ ~ Een online video serie samen met CameraNU

Een nieuwe serie met video’s over het leren fotograferen: macrofotografie. Gemaakt samen met CameraNU,nl

Macro zonder macrolens
deel 2: tussenringen

Tussenringen komen tussen de lens en de camera waardoor je ineens veel dichterbij kan komen. Een goedkope manier voor extreme macro.

Paddenstoelen fotografie
spelen met lampjes

Herfst, de tijd van kleurende bladeren en paddenstoelen. Met een simpel lampje kun je ineens heel spannende foto’s maken!

Extreme macro in het veld: werken met Laowa 25mm 2.5-5x

Hoe is het nou om met een extreme macro lens in het veld te werken? Dus niet 1:1 maar zelfs vergrotingen van 2,5x tot 5x. Bekijk deze tutorial

Alle tutorials macrofotografie

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

© 2025 · Johan van der Wielen ~ Nature Photography