Schreef ik eerder over lange sluitertijden in combinatie met bewegend water, een populair onderwerp. Daarbij kwam de grijsfilter aan bod om onder lichte omstandigheden toch met lange sluitertijden te kunnen werken. Nu zijn er echter nog meer filters waar m.n. landschapsfotografen mee werken, zoals ook de circulaire polarisatiefilter en grijsverloop filter. En dan kun je ook nog eens al die filters combineren. In deze tutorial geef ik een stappenplan hoe je het makkelijkst aan de slag kunt met een combinatie van deze filters.
Inhoudsopgave
Filters en belichting
Welke filter je ook gebruikt, polarisatiefilter, grijs- of grijsverloop filter, ze beïnvloeden de belichting. De polarisatiefilter filter selectief licht en afhankelijk van hoe je hem draait komt er meer of minder licht in beeld. De grijsfilter werkt op het hele beeld terwijl de de grijsverloopfilter uit een deel van het beeld het licht tegenhoudt. Toch kan de belichtingsmeter hier prima mee uit de voeten, immers de filters zorgen voor een nieuwe ‘werkelijkheid’ en de camera past zich daarop aan. Enige uitzondering is de bigstopper die zóveel licht filtert dat de belichtingsmeter problemen krijgt, daarover heb ik mijn tutorial over lange sluitertijden al uitgebreid geschreven. Toch is het wel van belang te snappen wat iedere filter doet en hoe je met de belichtingsmeter moet werken om de goede effecten te krijgen. Ik werk daarom, zeker als ik meerdere (soorten) filters ga combineren, graag vanuit de Manual stand. Dan weet ik namelijk precies waarop de belichting gebeurt en hoef ik niet per filter met te compenseren.
Stappenplan
Omdat je met meer filters gaat werken is het handig een bepaalde volgorde aan te houden. Op die manier hoef je niet tussendoor alles opnieuw in te stellen.
Stap 1: compositie
Eerst de compositie goed hebben. Immers, als je tussendoor de compositie weer verandert, verandert ook de belichting en kun je opnieuw beginnen. Dus zorgt er eerst voor dat je het beeld compleet hebt zoals je graag wilt hebben. En om je compositie vast te houden is een statief onontbeerlijk!
Stap 2: diafragma t.b.v. scherptediepte
Het diafragma beïnvloedt niet alleen de belichting maar ook de compositie. Het is dus van belang dat deze vaststaat tijdens het proces. Als je de camera het diafragma zou laten bepalen loop je het risico dat als jij alles scherp wilt hebben de camera door aanpassing van diafragma t.b.v. belichting er ineens voor zorgt dat de achtergrond onscherp wordt. Voor landschapsbeelden met groothoek is het effect van diafragma overigens niet zo groot, de combi van groothoek en scherpstelafastand van vaak een paar meter of meer zorgt al voor een grote scherptediepte. Ik werk zelf vaak met f/8 of f/11. voor het gemak werk ik graag in de stand manual, dan kun je naar hartelust met je sluitertijd spelen. Op statief maakt dat toch niet uit.
Stap 3: polarisatiefilter
De pola filter beïnvloedt de belichting op een deel van de foto, dus eerst die goed zetten zodat de lucht mooi diep donker blauw is of je mooi door het wateroppervlak kunt kijken. Heb je een losse filter waarop je daarna weer je filterhouder voor je grijs- en/of grijsverloop filters moet schroeven is het handig om de verloopring er al wel vast op te draaien. Dan loop je later niet het risico dat door de ring van de filterhouder de pola filter weer verdraait. Je kunt natuurlijk ook gebruik maken van een pola filter die ín de filterhouder gaat of van de bloednieuwe Benro houder waar de pola filter op ingenieuze wijze in de ring verwerkt kan worden (zie hier en hier).
Stap 4: belichting voorgrond
Nu de pola filter goed staat en je een diafragma hebt ingesteld in stand Manual is het zaak om de belichting goed in te stellen voor de voorgrond. Omdat de voorgrond vaak donkerder is dan de lucht zorgt de belichting voor de voorgrond belichting (relatief lange sluitertijd) en gaan we straks met de grijsverloop filters de lucht regelen. Regel de belichting met je sluitertijd totdat je tevreden bent. De lucht zal nu waarschijnlijk veels té licht zijn. Maar dat komt in de volgende stap.
Stap 5: grijsverloopfilters voor de lucht
De lucht is nu veels te licht en moet donkerder. Dat gaan we regelen met de grijsverloopfilters. Door de overgang precies op de horizon te leggen kunnen we door één of meer filters (1, 2 of 3 stops, zie hier voor hoe ze allemaal heten) de belichting van de lucht verkleinen tot er weer mooie structuur in komt. De belichting van de voorgrond verandert nu niet meer omdat je de instelling van de sluitertijd en diafragma via de stand Manual hebt vastgezet. Nu is de totale belichting goed.
Stap 6: eventueel gebruik van grijsfilters
Wil je alsnog graag werken met een langere sluitertijd, bijvoorbeeld voor beweging en dynamiek in de wolken of in het water, dan kun je voor de grijsverloopfilters ook nog een grijsfilter plaatsen (variëren van 1 tot zelfs 10 stops). Omdat je in Manual werkt zul je nu wel de belichting aan moeten passen, anders wordt de foto donkerder. Je zult dus even moeten gaan rekenen. Het aantal stops (factoren 2) wat je aan grijsfilter voor het beeld plaatst zal de sluitertijd moeten verlangzamen. Ik heb een rekenvoorbeeld beschreven in mijn tutorial over lange sluitertijden.
Benro filters
Ik heb al vaker de nieuwe Benro filters geroemd en ja… ik ben nog steeds bezig met een uitgebreide review. Tot die tijd moet je het nog maar even van mij geloven. En mocht je op basis van mijn mening al geïnteresseerd zijn? Ga dan snel naar CameraNU.nl om een mooie set samen te stellen.
Geef een reactie