“Vader, vergeef mij, ik heb gezondigd”. “Vertel mijn zoon”. Dan volgt mijn bekentenis van mijn grote zonde. Even is het stil. “Wat zeg je? Heb je die nog nooit gefotografeerd?”. Ik proef de vertwijfeling bij meneer pastoor, een ongemakkelijke stilte volgt, de grote vraag priemt op zijn lippen. Even aarzelt hij nog, “… toch wel eens gezien mag ik hopen?”. De moed zakt mij in de schoenen, als beroepsfotograaf in de biechtstoel was ik al bang voor deze vraag. Ik voldoe namelijk niet aan de ‘lijst-met-onderwerpen-die-je-allemaal-moet-hebben-gefotografeerd’ . “Nee, zelfs nog nooit gezien” , antwoordt ik met een klein piepstemmetje. Ik kan nu liegen en met hautaine bewoording gaan vertellen dat ik er simpelweg nog nooit tijd voor heb gehad maar dat idee laat ik varen. Nee, als meneer pastoor je iets vraag antwoordt je naar waarheid. “Oh”, klinkt het met enorme teleurstelling… “ik dacht dat je èchte natuurfotograaf was”.
Ik heb nog nooit een dag gezien
Zo, het hoge woord is eruit. Mijn diepste geheim is nu algemeen bekend. Ik ben al 8 jaar beroepsfotograaf en daarvoor al 3 jaar part-time, ik fotografeer als sinds ik een klein Johannetje ben… maar ik heb nog nooit een das gefotografeerd. Zelfs nog nooit gezien, zelfs nog nooit in een dierentuin. Ik heb ooit een opgezette das gezien maar beter wordt het niet. Ik vergaap mij aan alle dassenfoto’s op facebook, zie andere fotografen die hun volledige zomer opgeven om avond na avond naar de burchten te gaan en die het zich zelfs kunnen permitteren om dassenfoto’s te posten zonder daarbij vol trots te F5’en in de hoop op honderden likes. Ik heb geen idee waar ik een burcht zou moeten vinden, en als ik het al zou weten… geen idee hoe ik ze zou moeten benaderen of wat ik wel of niet moet doen. Ja, ik kan naar zo’n speciale hut gaan en dan onder het genot van een kop koffie bij het gezellige licht van bouwlampen door hoogkwalitatief vensterglas scharrelende zebra-marters platen. Maar dat staat mij tegen, ik ben een belevingsmens. Als ik dassen wil fotograferen, dan wel zelf gevonden.
“Mijn zoon?”
Ik ontwaak uit mijn recalcitrant gepeins en voel de harde knielbank van de biechtstoel weer onder mij. Gedwee buig ik het hoofd.
“Ja, vader?”
“Noem jij jezelf ‘natuurfotograaf’?”
De moed zakt me in de schoenen…
“Ja, vader”
“Je kent toch de ‘lijst-met-onderwerpen-die-je-allemaal-moet-hebben-gefotografeerd’ voor je jezelf ‘natuurfotograaf’ mag noemen?”
“Ja, vader”
“Heb je nog meer gezondigd, mijn zoon?”
“…Ja, vader”
Meneer Pastoor zucht…
“Vertel mijn zoon…”
Mijn top 5 van alles wat ik nog nooit heb gefotografeerd
Je kijkt verbaasd! Wie? Jij, ik zie het wel! Wie? Ja jij, de lezer. Dat kan op twee dingen duiden. Of je bent net als meneer pastoor verbaasd dat ik werkelijk nog nooit een das heb gezien maar meer hoop ik erop dat je verbaasd bent over het feit dat het zo’n issue is. Weet je, voor mij niet. Maar je moet de mensen de kost geven die oprecht verbaasd zijn als ik ze dit vertel. Natuurlijk is die lijst er niet. Nou ja, niet bij mij en niet officieel. Maar ik heb al veel mensen meegemaakt die ervan uitgaan dat je als beroepsfotograaf sowieso dassen hebt gefotografeerd. Sterker nog, in hun ogen is er een hele lijst aan soorten en onderwerpen die iedere Nederlandse beroepsfotograaf heeft afgewerkt. Alsof je er bij de KvK niet inkomt zonder bewijs-foto’s. Nee, ik wordt soms gewoon niet voor vol aangezien als ik moet bekennen wat ik allemaal nog nooit gezien heb. En daarom, omdat het nu toch niet meer uitmaak, ik heb van de das al opgebiecht, hierbij mijn volledige lijst. De lijst aan alles waarbij ik heb ervaren dat men ervan uitgaat dat ik er honderden goede beelden van op de plank heb liggen… maar ik in werkelijkheid nog nooit heb gezien, nog nooit ben geweest en dus nog nooit heb gefotografeerd. Lees en huiver.
#2 IJsvogel
Meteen bij deze eerste lieg ik al een klein beetje. Ik heb in 2007, op 22 december (de mooiste rijpdag die ik mij kan herinneren), een ijsvogel in een volledig berijpte boom gefotografeerd. Klein, in een hoekje, niet beeldvullend op een tak, niet met vis, niet parend, niet onderwater met bubbels, niet vol in de vlucht haarscherp naar mij toe vliegend, niet samen met andere vogels of in Ultra Wide Angle… slechts klein in een hoekje van een 8Mp foto die ik zelfs nog wat heb moeten croppen. Voor mij was dit dé ijsvogel foto maar voor mensen waar ik mee praat telt dit niet mee. Dit zijn niet dé foto’s die bij een èchte natuurfotograaf horen.
#3 Hallerbos
Ik ben nog nooit van mijn leven in het fabelachtige Hallerbos geweest, zelfs niet tijdens dé tijd dat de boshyacinten bloeien in combinatie met het jonge frisse beukenblad en de daslook. Ik ken alle fantastische beelden van blauwe ondergrond en fris groen, de winnende beelden tijdens wedstrijden en de vele busladingen fotografen die elk jaar die kant op gaan. Maar ik niet. Nog nooit geweest. Dus ook geen enkel beeld van. Ik heb wel eens een groepje boshyacinten per toeval gevonden in Ierland, klein plukje bij elkaar in een rommelig bos en grijs grauw weer. Beter heb ik niet.
#4 Pestvogel
Op dit moment zie ik weer foto’s op de social media van fotografen bij bosjes gelderse roos waar één van de vele invasies pestvogels aan het bessenplukken zijn. Een niet al te moeilijke soort omdat ze weinig schuw zijn en daardoor erg leuk om mee te experimenteren voor prachtige beelden in de vlucht, met bes in de lucht of met meerdere samen. Alleen niet door mij. Ik ben nog nooit bij zo’n bosje geweest. Mijn beste en tevens enige foto van een pestvogel is gemaakt in Finland, ver weg in een den, rommelige omgeving waarin je goed moet zoeken naar de vogel. Nee, schrille tegenstelling bij al die bessen-etende-beelden.
#5 La Hoegne
Dit prachtige kleine riviertje in de Ardennen is enorm in trek, zeker in de herfst. Omringd door kleurende bomen stroomt het water met kleine kolkjes en neemt het oude blad mee in prachtige dynamische vormen. Met dank aan Theo is dit riviertje nog populairder geworden, zeker sinds hij het te lijf ging met onderwaterhuis. Hier kun je de dynamische long-exposure beelden maken waar menigeen van smult. Maar niet door mij. Nog nooit geweest. Sterker nog, ik zou niet eens weten waar de mooiste punten liggen. Ik kan de rivier op de kaart vinden maar waar ik dan zou moeten wezen? Geen flauw idee. Ik denk dat ik nog de beste kans maak door in het weekend de gele kentekens te volgen. Daarom hierbij maar een beeld van schuimvormen in de Leuvenemse beek, voor Nederlandse begrippen een snelstromende rivier maar in werkelijkheid natuurlijk niets in vergelijking met La Hoegne.
Was dit alles wat je mij te vertellen had, mijn zoon?
… vraagt meneer Pastoor met een diepe zucht.
“Oh nee hoor.”
Ik voel inmiddels alle schroom van mij afvallen en heb de behoefte om echt al mijn zonden op te biechten…
“Ik ben ook nog nooit met sneeuw op de Hoge Venen geweest, nog nooit met mooie ochtendmist in de Hatertse Vennen, heb alle exotische vogelsoorten als sneeuwuil op Vlieland, sperweruil in Zwolle en de terror-oehoe in Twello gemist, heb nog nooit een purperreiger gezien of een foto gemaakt van een boommarter, heb nog nooit foto’s gemaakt van etende eekhoorns of scharrelende waterrallen, heb nog nooit irisatie in de mist gefotografeerd en nog nooit lichtende nachtwolken gezien, heb nog nooit een wisent beslopen of kraanvogels gefotografeerd, nog nooit een maanboog gezien of een roerdomp gezien, nog nooit noorderlicht in Nederland gespot of goede foto’s van bliksem gemaakt, nog nooit beziggeweest met de reeënbronst of jonge vosjes, en … en … “
Dan wordt ik onderbroken
“Ja stop maar mijn zoon … het is mij duidelijk”
…
Ik wacht in stilte op wat gaat komen. Zal ik absolutie krijgen? Wordt ik gestraft dat ik mijzelf ‘natuurfotograaf’ heb durven noemen? En zo ja… wat zal mijn straf worden.
“Heb je dan afgelopen jaar niets gedaan aan het vervullen van je gelofte?”
Ik voel hoop opkomen…
“Oh jawel vader… ik heb voor het eerst boomkikkers gefotografeerd, ik heb een Helios 44-2 gekocht èn ik ben op de Hoge Veluwe geweest voor tegenlichtopnames van burlende herten!”
“Dan is er nog hoop voor jou, mijn zoon. Als jij je ‘natuurfotograaf’ wil blijven noemen zul je de komende jaren aan de slag moeten met het afwerken van de lijst…”
Beteuterd kijk ik om me heen…
“…Of je zult gelukkig moeten zijn met wat je allemaal wèl doet. Aan de slag moeten gaan met waar je eigen drive en passie ligt, je eigen weg durven gaan, je niet laten leiden door wat anderen vinden dat jij zou moeten doen, je niet minder moeten voelen als je blijkbaar niet voldoet aan het algemene beeld van ‘natuurfotograaf’ maar je specialiseren in je eigen onderwerpen en beeld. Aan jou de keus.”
Wat vind jij?
Aan jou de keus! Die laatste woorden klinken nog steeds door in mijn hoofd. En wat vind jij? Heb jij een lijst in je hoofd van wat vind dat je eigenlijk allemaal nog zou moeten fotograferen? Laat jij je leiden door de beelden van anderen op de social media? Vind jij ook dat je eigenlijk naar al deze prachtige plekken moet gaan en deze schitterende onderwerpen moet fotograferen? Voel je je ook niet voor vol aangezien als je moet bekennen dat je bepaalde locaties nog nooit hebt bezocht, bepaalde momenten aan je voorbij hebt laten gaan of bepaalde onderwerpen nog nooit hebt gezien laat staan gefotografeerd? Heb jij ook zo’n lijst als ik? Of ben jij gelukkig met wat je wèl doet en laat jij je niet leiden door wat anderen vinden of doen? Laat het mij weten… welke keuze heb jij gemaakt?
Een gebed ter overweging
Wees gegroet, Moeder Natuur, vol van schoonheid
De natuurfotograaf is met U.
Gij geeft de mooiste ochtenden,
En gezegend zij de dieren, die dartelen in uw bossen en op akkers.
Oh schone natuur, Moeder van ons allen,
Wees opengesteld voor ons fotografen,
Nu en in het uur vóór zonsopkomst.
Amen.
Lique zegt
Puik stukkie, Johan. Perfect dat deze waarheid ook eens ter tafel komt! Eerlijk gezegd word ik nogal moe van lijstjes en het ‘heilige’ moeten.
We moeten niets. Het gaat om wat je wil. En je wil mooie natuurfoto’s maken, de natuur is veelomvattend en heeft voor een ieder weer een andere interpretatie. En zo zouden we ook naar foto’s van anderen moeten kijken. Fotografie is vrijheid. We moeten niet in de zoveelste ratrace vervallen, van ‘zo’n plaatje moet ik ook maken, dan hoor ik er bij’. Aan de andere kant. Het is natuurlijk gedrag. Het kuddegedrag van de mens, het gevoel ‘erbij’ te horen, gewaardeerd en geevalueerd. Tja, de veelomvattende natuur!
Maar vrees niet, de natuur kent ook haar eenlingen, individualisten, durfals. Kijk maar naar de panter, tijger, …Bovendien,… ‘als’ je die nog in het wild kunt aantreffen…zien doe je ze op die momenten ook niet alleen als je pech hebt op een andere manier. (ik heb, vind ik zelf, een intrigerende foto van een witte tijger gemaakt, in de dierentuin natuurlijk, maar de pose en het licht waren mooi, de tijger was uit een bron aan het drinken).
Fotograferen is een kunst, het gaat om het moment, het gaat vaak om het toeval. Leren kijken, leren zien… en genieten van wat je ziet en aan het doen bent. En als je dat kunt, zie je misschien wel veel meer dan het ‘ijsvogel-duik’ moment. Ik vind de ijsvogel die je hebt vastgelegd in het wintertafereel erg mooi! Die explosie van kleurenpracht, en dan toch het verstilde moment, niet alleen door de achtergrond maar de vogel zelf die stil zit. Een ‘bevroren’ moment, een echte ijsvogel dus! (die foto is tegelijkertijd een waarheid en een paradox)
De grote kunstenaars lieten zich uiteindelijk ook niet leiden, als je je laat leiden door wat anderen vinden, kom je nooit tot wat je had kunnen zien en zijn. Ik ben blij dat Van Rijn, Dali, Mondriaan zich niet aan ‘lijstjes’ hebben gehouden, en verder dan de ‘randjes’ hebben durven schilderen, Brand Overeem heeft zich ook niet af laten leiden en intense potretten gemaakt van de mensen uit onze omgeving. Dus Johan, blijf ver weg van lijstjes, je gaat namelijk goed zoals je gaat.
Johan van der Wielen zegt
Dank je wel voor je uitgebreide en voor enthousiaste reactie!
Talboom Magda zegt
Prachtig verwoord,
Ik als allerbeginnerke ( module 1 cvo bijna afgewerkt) put er moed uit. Ik ben soms overdonderd wat ik nog allemaal moet voor ik het woord fotograaf zelfs maar in de mond mag nemen. Soms, als ik onnoemelijk veel fotos heb genomen zit er voor mij wel eens een heel mooie bij, maar dan denk ik “er zal wel weer iets aan mankeren in de ogen van de fotografen” en dan hou ik de foto voor mezelf en geniet ik er alleen van. Ik kan enorm blij worden om ergens op mijn eentje door de natuur te lopen, als ik dan al eens een mooi beeld kan maken is dat meegenomen. Het meest positieve dat ik tot nu toe heb geleerd is kijken, echt kijken.
Johan van der Wielen zegt
En daar gaat het toch ook om? We fotograferen toch niet om de meningen van anderen? toch niet om lijstjes af te werken of voor vol te worden aangezien? We fotograferen omdat we daar plezier aan beleven, om onze eigen ervaringen en avonturen vast te leggen, om lekker buiten in de natuur te kunnen zijn en omdat we trots zijn op wat we zelf maken. Dus hou dat vol!
Talboom Magda zegt
Volhouden zal geen probleem zijn, daarvoor doe ik het te graag .En al die mooie beelden, onder andere van jou. daar zal ik van blijven genieten en inspiratie uithalen.
grtj
Lia Schrantee zegt
Heb je wel verteld dat je zo’n geweldige
schrijver bent, fantastisch, weer eens wat
anders dan al diezelfde geplaatste foto’s.
Het is je bij deze vergeven, in ieder geval
door mij. Chapeau Johan.
Johan van der Wielen zegt
Dank je wel voor je vergiffenis! … en complimenten 😉
Hans Vellekoop zegt
Haha! Een typisch Johan stukkie.. voor zover ik je denk te kennen in ieder geval.
En nee! Ik laat me niet leiden door andere beelden.. ik laat me wel inspireren!
Heb ik een lijst? Nee, wel steeds meer beelden in m’n hoofd die ik wil maken, plekken waar ik naartoe wil en dromen van platen maken met net zo’n wow factor zoals jij ze maakt.
In hokjes plaatsen doe ik niet aan en ik ‘moet’ helemaal niks! Ik geniet enorm van het buiten zijn, de mooie plek, het ontspannende van alleen hiermee bezig zijn, een mooie compositie zoeken en ja, trots zijn op de complimentjes die je krijgt.. 🙂
Pluk de dag en geniet!
Dat is mijn keuze.
Johan van der Wielen zegt
Dank je wel Hans! En natuurlijk ken je iemand als je veel van die persoon leest of volgt maar je bent ook van harte welkom om eens op een workshop of reis mee te gaan… dan zul je mijn energie en enthousiasme nog meer meekrijgen dan tijdens de Nacht van de Nacht. Genieten is zó belangrijk, mocht je meegaan op een reis dan zul je merken dat ik enorm van de beleving ben, van het avontuur en de ervaring… als je dat toelaat krijgt je beeld vanzelf de wow-factor! succes
Arjan Mulder zegt
Mooi en poëtisch Johan. Soort docent ook 🙂
Johan van der Wielen zegt
Dank je wel Arjan, hoewel ik niet probeer om mensen iets te ‘leren’ … meer ‘food for thought’
Sonja zegt
Gaaf stuk Johan! Heel eerlijk? Ik vind dat je vooral een persoonlijke lijst mag hebben die je wilt afstrepen, niet moeten. Als voor jou de ijsvogelplaat is in een berijpte boom dan is ie bij deze afgevinkt. En ook al is bij mij dat ik de duik mooi wil vastleggen ik ben best een beetje jaloers op jouw plaat…. Je hoeft je niet te schamen voor wat je nog niet hebt. Maar als het iets is dat op je lijstje staat, heb je nog wel wat dromen te vervullen 😉
Johan van der Wielen zegt
Dank je wel Sonja voor je hart onder de riem! Ik ben het – natuurlijk – helemaal met je eens. Maar helaas laten te veel mensen zich nog leiden door wat anderen vinden / doen / vastleggen. Als iedereen er zo over dacht als jij zou het veel minder druk zijn in de populaire gebieden en fotografie veel meer creativiteit en eigenheid kennen!