• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud

Johan van der Wielen ~ Nature Photography

  • Nieuws
  • Galleries
    • Recent pictures
    • My adventures…
    • The Diversity of Dutch Nature
    • ~ Impressions ~
    • A Wadden Island
    • Norway ~ Land of Fjords
    • Finland ~ Land of the Taiga
  • Over Johan
    • Over Johan van der Wielen
    • Maak kennis met mijn maatjes
      Henk, Finn en Peter
      • Over Finn Snaterse
      • Over Henk Muijs
      • Over Peter le Fevre
    • Johan in de media
  • Awards, publicaties & opdrachten
    • Commercieel
    • Awards
    • film en montage
    • Natuurfotografie Magazine
    • Boeken
    • Overige publicaties
  • Blogs/vlogs
  • Tutorials, Making of & Reviews
    • Tutorials landschapsfotografie
    • Tutorials macrofotografie
    • Tutorials nachtfotografie
    • Overige tutorials
    • Making of…
    • Materiaal & Reviews
    • Korte fototips
  • Workshops & reizen
    • Fotoreizen en waddenweekenden
    • Workshops
    • Maatwerk workshop
      natuurfotografie
    • Online fotobespreking
  • Presentaties / lezingen
  • Contact

Strijklicht: hoe en waarom gebruik je het?

25 oktober 2024

In de natuurfotografie zijn we dol op tegenlicht vanwege de mooie sfeer en diepe contrasten Meelicht is makkelijk maar vermijden we liever omdat het zo vlak is en weinig sfeervol. Over zijlicht wordt weinig  gerept maar over strijklicht zijn we het minste zeker. Wat wordt hier nou precies mee bedoeld? En waarom zou je er speciaal naar op zoek gaan?

Op de voorgrond strijkt het zonlicht over de ribbels op het strand en Laten patronen zien van schaduw en licht.

Strijklicht is eigenlijk geen lichtsoort

Veelal wordt strijklicht genoemd als lichtsoort naast tegenlicht er meelicht. Toch klopt dat eigenlijk niet omdat strijklicht niets te maken heeft met de lichtrichting ten opzichte van jou als fotograaf. Strijklicht kun je eigenlijk bij iedere lichtrichting hebben, zowel bij meelicht als tegenlicht of zelfs zijlicht.

Tijdens opkomende zon strekt het licht bijna vlak over het strand en verlicht daarmee de kleine opstaande randjes. Deze worden extra geaccentueerd terwijl de dieper gelegen delen in de schaduw liggen.

Strijklicht betekent dat de lichtstralen bijna parallel aan het oppervlak lopen. Onafhankelijk waar het licht vandaan komt moet het licht dus parallel aan je te fotograferen onderwerp zijn. Wat er dan gebeurt is dat structuren mooi naar voren komen om dat er schaduwpartijen ontstaan tussen de structuren van het oppervlak.

Zeesla is aangespoeld op het wad en met de macrolens maak ik een detail van de structuren van deze onderwaterplant.
Met een flitser flits ik nu van rechtsboven terwijl ik het flitslicht parallel aan het oppervlak laat gaan en dus heel laag heb staan. Wat nu opvalt is dat de hoger gelegen delen van de zeesla worden opgelicht terwijl in de lager gelegen delen de schaduw valt. Door het creëren van strijklicht met de flitser komen patronen en structuren veel beter uit.

Alles te maken met richting oppervlak

In principe kun je strijklicht krijgen met alle lichtrichtingen of zelfs hoogte van het licht en je kunt het ook zelf creëren met behulp van een zaklamp of een flitser. Je gebruikt het voor het extra accentueren van structuren maar ook van bijvoorbeeld kleine details in het oppervlak van je onderwerp.

Door het flitslicht van links te laten komen zie je strijklicht op de hoed van deze stinkzwam komen waardoor de structuur mooi zichtbaar wordt.

Strijklicht bij landschap

Bij landschapsfotografie komt het strijklicht uiteraard van het licht van de zon of zelfs de maan en is volledig afhankelijk van de hoogte van de zon of maan ten opzichte van het landschap. Niet voor niets zijn mensen zo dol op het fotograferen bij lage zonnestand omdat je dan naast het strijklicht ook nog eens een warme lichtkleur hebt.

Zonlicht komt van linksachter en heeft een bijna roze kleur. In de voorgrond zie je diverse rotsen opgelicht worden in roze terwijl er ook delen blauw zijn van de schaduw. Dit is het effect van strijklicht over het oppervlak.
n alle fasen tussen volle maan en nieuwe maan zie je maar een deel van de maan wat betekent dat de maan maar deels door de zon belicht wordt. Door de bijna halfvolle maan komt het zonlicht van rechts. Aan de rechterkant van de maan zie je gewoon een vlak oppervlak maar omdat de maan een bol is zie je dat aan de voorkant van de maan het zonlicht over het oppervlak strijkt waardoor op de overgang tussen schaduw en lichtzijde nu ineens alle kraters van de maan mooi zichtbaar worden.
In feite is het atmosferisch perspectief bij dit tegenlicht op de duinen van Schiermonnikoog ook het effect van strijklicht omdat het zonlicht nog heel laag staat en je hier elke keer tegen de schaduwpartijen van iedere duinrand kijkt.
Het zonlicht komt van rechts en belicht dit kleine plukje zeekraal. Het water kabbelt en het zonlicht strijkt als het ware over het wateroppervlak waardoor je in de rimpelingen schaduw- en lichtpartijen krijgt door het strijklicht.

Posted Under: all, Tutorials & reviews, Tutorials landschapsfotografie, Tutorials macrofotografie

Andere tutorials landschapsfotografie

Strijklicht: hoe en waarom gebruik je het?

Naast tegenlicht en meelicht heb je ook strijklicht. Maar wat wordt hier nou precies mee bedoeld en wat zijn de speciale mogelijkheden hiervan? Duik mee in de In de wereld van structuren en oppervlaktes.

Grijsverloopfilter of ND-gradiënt
filter en dynamisch bereik

Landschappen hebben vaak een hoog licht / donker contrast, vaak te groot voor de camera. Met grijsverloopfilters kun je hiermee overweg.

Focus Stacking
bij landschapsfotografie

Soms is het niet mogelijk om met een groot diafragmagetal de scherptediepte groot genoeg te krijgen. Dan is er een methode om met meerdere foto’s het totaalbeeld volledig scherp te krijgen,

Praktische instellingstips voor HDR

Er is al heel veel geschreven over HDR, wat het is en hoe je die moet nabewerken. Hierbij echter 5 hele praktische tips over instellingen en nabewerking om je HDR workflow verder te perfectioneren.

Alle tutorials landschapsfotografie

Andere tutorials macrofotografie

Macro zonder macrolens
deel 3: voorzetlenzen

Een voorzetlens is een soort vergrootglas waardoor je nóg dichterbij kunt komen met je lens. Vooral mooi voor insecten.

Macro zonder macrolens deel 4: Lens omgekeerd op je camera

Na 3 delen over macrofotografie zonder macrolens wordt het tijd voor het volgende deel. Hierin laat zien hoe je je lens achterstevoren op je camera kan monteren en wat voor mogelijkheden dat geeft.

Hoe werkt de macro focussing rail of macro slider

Wanneer je bij macrofotografie gaat werken met grote vergrotingen wordt scherpstellen steeds lastiger. De AF werkt slechter, manual focus is niet accuraat genoeg. Dan wordt het tijd voor een macro focussing rail.

Online webinar macrofotografie
van basis tot NxT LvL

Op vrijdag 29 mei was ik Live te gast in de studio van CameraNU.nl voor een webinar over ‘macrofotografie: van basis tot NxT LvL’ samen met Laowa lenzen. Het hele webinar staat online.

Alle tutorials macrofotografie

© 2025 · Johan van der Wielen ~ Nature Photography