• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud

Johan van der Wielen ~ Nature Photography

  • Nieuws
  • Galleries
    • Recent pictures
    • My adventures…
    • The Diversity of Dutch Nature
    • ~ Impressions ~
    • A Wadden Island
    • Norway ~ Land of Fjords
    • Finland ~ Land of the Taiga
  • Over Johan
    • Over Johan van der Wielen
    • Maak kennis met mijn maatjes
      Henk, Finn en Peter
      • Over Finn Snaterse
      • Over Henk Muijs
      • Over Peter le Fevre
    • Johan in de media
  • Awards, publicaties & opdrachten
    • Commercieel
    • Awards
    • film en montage
    • Natuurfotografie Magazine
    • Boeken
    • Overige publicaties
  • Blogs/vlogs
  • Tutorials, Making of & Reviews
    • Tutorials landschapsfotografie
    • Tutorials macrofotografie
    • Tutorials nachtfotografie
    • Vintage lenzen
    • Overige tutorials
    • Making of…
    • Materiaal & Reviews
    • Korte fototips
  • Workshops & reizen
    • Fotoreizen en waddenweekenden
    • Workshops
    • Maatwerk workshop
      natuurfotografie
    • Online fotobespreking
  • Presentaties / lezingen
  • Contact

Strijklicht: hoe en waarom gebruik je het?

25 oktober 2024

In de natuurfotografie zijn we dol op tegenlicht vanwege de mooie sfeer en diepe contrasten Meelicht is makkelijk maar vermijden we liever omdat het zo vlak is en weinig sfeervol. Over zijlicht wordt weinig  gerept maar over strijklicht zijn we het minste zeker. Wat wordt hier nou precies mee bedoeld? En waarom zou je er speciaal naar op zoek gaan?

Op de voorgrond strijkt het zonlicht over de ribbels op het strand en Laten patronen zien van schaduw en licht.

Strijklicht is eigenlijk geen lichtsoort

Veelal wordt strijklicht genoemd als lichtsoort naast tegenlicht er meelicht. Toch klopt dat eigenlijk niet omdat strijklicht niets te maken heeft met de lichtrichting ten opzichte van jou als fotograaf. Strijklicht kun je eigenlijk bij iedere lichtrichting hebben, zowel bij meelicht als tegenlicht of zelfs zijlicht.

Tijdens opkomende zon strekt het licht bijna vlak over het strand en verlicht daarmee de kleine opstaande randjes. Deze worden extra geaccentueerd terwijl de dieper gelegen delen in de schaduw liggen.

Strijklicht betekent dat de lichtstralen bijna parallel aan het oppervlak lopen. Onafhankelijk waar het licht vandaan komt moet het licht dus parallel aan je te fotograferen onderwerp zijn. Wat er dan gebeurt is dat structuren mooi naar voren komen om dat er schaduwpartijen ontstaan tussen de structuren van het oppervlak.

Zeesla is aangespoeld op het wad en met de macrolens maak ik een detail van de structuren van deze onderwaterplant.
Met een flitser flits ik nu van rechtsboven terwijl ik het flitslicht parallel aan het oppervlak laat gaan en dus heel laag heb staan. Wat nu opvalt is dat de hoger gelegen delen van de zeesla worden opgelicht terwijl in de lager gelegen delen de schaduw valt. Door het creëren van strijklicht met de flitser komen patronen en structuren veel beter uit.

Alles te maken met richting oppervlak

In principe kun je strijklicht krijgen met alle lichtrichtingen of zelfs hoogte van het licht en je kunt het ook zelf creëren met behulp van een zaklamp of een flitser. Je gebruikt het voor het extra accentueren van structuren maar ook van bijvoorbeeld kleine details in het oppervlak van je onderwerp.

Door het flitslicht van links te laten komen zie je strijklicht op de hoed van deze stinkzwam komen waardoor de structuur mooi zichtbaar wordt.

Strijklicht bij landschap

Bij landschapsfotografie komt het strijklicht uiteraard van het licht van de zon of zelfs de maan en is volledig afhankelijk van de hoogte van de zon of maan ten opzichte van het landschap. Niet voor niets zijn mensen zo dol op het fotograferen bij lage zonnestand omdat je dan naast het strijklicht ook nog eens een warme lichtkleur hebt.

Zonlicht komt van linksachter en heeft een bijna roze kleur. In de voorgrond zie je diverse rotsen opgelicht worden in roze terwijl er ook delen blauw zijn van de schaduw. Dit is het effect van strijklicht over het oppervlak.
n alle fasen tussen volle maan en nieuwe maan zie je maar een deel van de maan wat betekent dat de maan maar deels door de zon belicht wordt. Door de bijna halfvolle maan komt het zonlicht van rechts. Aan de rechterkant van de maan zie je gewoon een vlak oppervlak maar omdat de maan een bol is zie je dat aan de voorkant van de maan het zonlicht over het oppervlak strijkt waardoor op de overgang tussen schaduw en lichtzijde nu ineens alle kraters van de maan mooi zichtbaar worden.
In feite is het atmosferisch perspectief bij dit tegenlicht op de duinen van Schiermonnikoog ook het effect van strijklicht omdat het zonlicht nog heel laag staat en je hier elke keer tegen de schaduwpartijen van iedere duinrand kijkt.
Het zonlicht komt van rechts en belicht dit kleine plukje zeekraal. Het water kabbelt en het zonlicht strijkt als het ware over het wateroppervlak waardoor je in de rimpelingen schaduw- en lichtpartijen krijgt door het strijklicht.

Posted Under: all, Tutorials & reviews, Tutorials landschapsfotografie, Tutorials macrofotografie

Andere tutorials landschapsfotografie

TPE voor planning landschaps- en nachtfotografie. Deel 2: planningsvoorbeelden

In deel 1 van de handleiding heb ik verteld wat TPE is en kan, in deze tutorial geef ik een vijftal uitgewerkte voorbeelden.

Reflecties in nat zand (met video)

Ik neem je mee naar de zonsopkomst bij het wad op Ameland. Ik hou enorm van reflecties maar het natte zand is wel iets heel speciaals.

Nederlandse natuur in de winter, webinar video

Heb je het webinar gemist? Dan kun je hem hieronder nog een keer bekijken!

Zonsop- of -ondergang met strakblauwe hemel… wat nu?

Hierbij 4 tips over fotograferen in deze ‘saaie’ omstandigheden. Je kunt dan wel niet onder iedere omstandigheid iedere foto maken, maar je kunt wel altijd een mooie foto maken als je maar weet wat de mogelijkheden zijn

Alle tutorials landschapsfotografie

Andere tutorials macrofotografie

Macro zonder macrolens
deel 1: groothoek & tele

Bij macro denk je snel aan de macrolens maar wist je dat je met een groothoek- en telelens ook hele mooie dingen kunt doen?

Creëer je eigen licht
bij paddenstoelen

Herfst, grijs weer en paddenstoelen. Hèt recept om je flitsers en lampjes mee naar het bos te nemen op zoek naar magische beelden.

Handige macro tips #1: 4 manieren
om je onderwerp te isoleren

Om je onderwerp bij macrofotografie de volle aandacht te geven moet je deze isoleren uit zijn omgeving. Lees hier de 4 manieren om dat te doen.

Korte fototip #20: staand of liggend?

Je kunt staande en liggende foto’s maar de keuze is niet per toeval. De beeldoriëntatie doet iets met je beeld en met de perceptie van de kijker.

Alle tutorials macrofotografie

© 2025 · Johan van der Wielen ~ Nature Photography