Je loopt door een keiharde bui en uit het niets ontstaat ineens een kleurrijk verschijnsel aan de hemel: de regenboog. Dit optische verschijnsel ontstaat wanneer het regent èn de zon schijnt. Regenbogen zijn gewilde fotografische onderwerpen, zeker bij landschapsfotografen. Maar wat is het eigenlijk en hoe ontstaan ze?
Inhoudsopgave
Wat is een regenboog?
Een regenboog is een vorm van lichtbreking: wit licht breekt in verschillende golflengtes wat wij zien als verschillende kleuren. Dat gebeurt in een medium, in het geval van een regenboog door regendruppels.
Voor een regenboog moeten alle facetten goed zijn. Zo moet het regenen terwijl ook de zon schijnt. Wat er dan kán gebeuren, als de druppels van de bui precies goed zijn, is dat er in iedere druppel lichtbreking èn reflectie ontstaat.
Zoals je in de schematische weergave kan zien, is een regenboog een weerkaatsing van het licht. Je ziet de kleuren met licht mee want het licht reflecteert èn breekt in de druppels. De zon staat dan precies achter je. Daarom zie je een regenboog altijd met de zon in de rug.
Wat bij een regenboog ook opvalt is dat het binnen in de boog lichter is dan erbuiten. Dat is ook logisch omdat het licht niet alleen breekt maar onder een hoek reflecteert in de druppels.
En hoe komt dan een dubbele boog?
Zonder nog meer in te gaan op de natuurkunde is de tweede boog een hele rare. Eigenlijk reflecteert het licht bij de tweede boog niet één maar zelfs tweemaal in de waterdruppels. Technische gezien bevindt de tweede boog zich rond de zon (zon als centrum) alleen is de hoek t.o.v. de zon zó groot (27° voor violet tot 130° voor rood) dat hij als het ware omklapt en toch aan de tegenoverliggende zijde te zien is. Dat verklaart ook meteen waarom de kleuren in de buitenste boog gespiegeld zijn. Door de dubbele reflectie gaat er meer licht door verstrooiing verloren en is de buitenste altijd lichter en minder duidelijk.
Middelpunt van de boog
De boog van de regenboog heeft als middelpunt het denkbeeldige punt op de hemel in een rechte lijn van zon, via jou naar de hemel. Als de zon hoger aan de hemel staat, ligt het denkbeeldige middelpunt van de regenboog dus onder de horizon. Dan zie je maar een kleiner deel van de hele boog. Hoe lager de zon staat, hoe minder verder het middelpunt onder de horizon staat, en hoe meer je de boog ziet. In potentie kun je vanaf het aardoppervlak maximaal de halve boog zien, wanneer de zon op de horizon staat.
Hoe fotografeer je het beste de regenboog?
Een regenboog is geweldig maar heeft wat nadelen. Zo sta je met je eigen schaduw altijd in de weg omdat je per definitie meelicht hebt. Dat is wat puzzelen dus. Verder is het wel mooi als de regenboog mooi in de compositie hebt staan, bijvoorbeeld een mooi onderwerp in het centrum.
Door wat onder te belichten komen de kleuren goed naar voren maar schroef altijd je polarisatiefilter (zie tutorial) van je lens; met deze laatste kun je namelijk de regenboog wegfilteren en dat is juist niet wat je wil.
Kijk als laatste uit met de regendruppels op je lens. Immers… als er een regenboog is, heb je altijd ook regen..
succes!
Johan
Geef een reactie