Ik ben een echte Canon fotograaf. Niet omdat ik dat per se het beste merk vind maar omdat dat historisch zo gegroeid is. Toen ik 16 was, kocht ik mijn eerste automatische spiegelreflex en mijn keuze viel toen op de EOS 500. Puur omdat hij hetzelfde kon als een Minolta maar veel eenvoudiger te bedienen was. En zo ben ik bij het merk gebleven. Nu jaren later werk ik met meerdere body’s, zowel crop (APS-C) als full frame. Het grappige is echter dat ik nooit een zogenaamde xxD camera heb gehad, een camera in de serie 10D t/m 90D. Begonnen met een 350D en via een 1D mark II naar de 5D serie en 7D serie overgestapt.
Deze review is eerder verschenen bij CameraNU.nl.
En nu, al bijna 15 jaar beroepsfotograaf, mag ik met dank aan CameraNU.nl en Canon Nederland voor het eerst op pad met een xxD, de Canon 90D. Maar wel meteen om het uiterste van hem te vergen. Hij mag (of moet) mee met de kerstvakantie naar winters Lapland om hem te testen. Hierbij onze avonturen…
Inhoudsopgave
Veldervaringen…
Zoals vaker maak ik ook nu weer eerst een voorbehoud. Ik ben geen klinische laboratorium testen. Ik probeer niet alle features uit en test niet de spullen onder volledig gecontroleerde omstandigheden. Sterker nog, ik pak de manual er niet bij en weet nu al dat ik allerlei zaken gemist heb, allerlei features die ik waarschijnlijk graag had willen weten of gebruiken. Nee, ik test een camera in het veld. Hij gaat in de tas en wordt gebruikt. Gaandeweg dat gebruik voel ik hoe de camera werkt, merk ik wat ik er wel of niet mee kan en kan ik beoordelen hoe hij mij bevalt.
Vraag me nu niet naar alle specificaties of technische zaken… maar hoe hij in de hand ligt en hoe hij voelt. Zo test ik mijn spullen. Gebruik ik hem de hele week of moet ik elke keer moeite doen hem te pakken.
Specificaties
Die heb ik speciaal voor de lezer toch maar even opgezocht. Ondanks dat ik lang niet alles van deze camera weet was het wel de reden om hem via CameraNU.nl bij Canon Nederland te regelen om twee weken te mogen testen. Waar ik erg van gecharmeerd ben is de 32,5Mp, de 10fps, kwaliteit bij hoge ISO en het uitgebreide dynamisch bereik. Intern heeft de 90D een nieuw processor, de Digic 8 die niet alleen voor een grotere verwerkingssnelheid zorgt dan zijn voorgangers maar ook veel energiezuiniger. Hij zou 1300 foto’s op één acculading moeten doen. Vergeleken met zijn voorganger, de 80D allemaal grote stappen voorwaarts. Alleen de buffering bij hoge fps is iets omlaag gegaan. Het aantal RAW files is gelijk aan de 80D met 25 beelden in de buffer maar het aantal JPG’s is ‘maar’ 58 vs 100. Bedenk wel dat je praat over 10fps (90D) vs 7fps (80D) en 32,5Mp (90D) vs. 24,2Mp (80D). Dan snap je ook waar het verschil vandaan komt. Zowel 80D als 90D mogen het doen met 45 AF-punten (allen cross-type) maar de 90D heeft wel een geheel nieuwe versie…
CR3 RAW & Lightroom profiel
De 90D maakt, in navolging van o.a. de EOS-R, gebruik van de nieuwe CR3 RAW files. Deze hebben een betere compressie waardoor de files, ondanks grotere informatie dichtheid en meer MP’s, toch niet zo groot zijn. Gemiddeld zijn de files 40Mb wat voor 32Mp best goed is.
Adobe Lightroom kan prima overweg met de nieuwe CR3 files maar helaas is het cameraprofiel nog niet beschikbaar, de camera wordt wel herkent maar de profielen als landscape, standard, etc. zij er nog niet. Ik heb dan ook gewerkt met de standaard Adobe profielen. Ik verwacht dat dit binnenkort wel opgelost zal zijn.
Wat video betreft is hier ook een enorme stap gemaakt. De 90D kan nu ook 4K filmen in zowel 30p als 25p, naast alle FHD mogelijkheden.
Dat zijn specificaties die vergelijkbaar zijn met mijn eigen camera maar dan een heel stuk betaalbaarder. Verder heeft deze camera, wat allee xxD shooters al lang gewend zijn, een klapschermpje, iets wat mijn eigen camera’s ook niet hebben.
Zo, dit zijn de specs. Erg indrukwekkend… maar hoe vergaat het hem in de praktijk?
Beginners perikelen
Mijn doel was om de 90D het leeuwendeel van het werk te laten doen. Deze reis was, anders dan al mijn andere reizen naar het hoge noorden, een echte vakantie. Ik wilde mijn gezin niet alleen Lapland laten zien maar ook de echte winter te laten beleven met sneeuw en goede vorst en samen een witte kerst vieren. Verder hadden beide meiden de grote wens om Noorderlicht te zien en te fotograferen. Bloed kruipt waar het niet gaan kan en zo gingen we allemaal met een nieuwe camera op pad. Mijn jongste had de spiegelreflex van mijn oudste gekregen – haar eerste spiegelreflex -, de oudste één van mijn camera’s – een ‘pro camera’ zoals ze noemde – en ik mocht twee weken spelen met de 90D. Onwennig voor ons alle drie en daarom een groot avontuur.
Lens keuze
Mijn belangrijkste perikel was dat ik eigenlijk geen goede standaardlens heb voor een APS-c camera. Ik gebruik zelf mijn eigen cropcamera voor mijn telefoto’s, vooral dieren, en macro. Ook heb ik er speciale nachtlenzen voor (lichtsterke groothoek) maar eigenlijk geen standaard lens. Ik heb dan ook een beetje zitten worstelen welke lens het prettigst was, de EF 24-105 f/4L IS USM II of de EF 16-35 f/2.8L IS USM III. Uiteindelijk werd het de laatste. Weliswaar een beperkt bereik maar omgerekend met 1,6x crop kom je uit op een respectabele 25,6mm-56mm f/2.8 lens. Ik ben zelf een enorme groothoek fan en dan is het laatste bereik erg prettig.
Mijn eerste tip aan alle 90D fotografen zou dan ook zijn om een passende EF-s lens erbij aan te schaffen, puur vanwege het aangepaste bereik. Denk aan de Canon EF-S 17-55mm f/2.8 IS USM, Canon EF-S 15-85mm f/3.5-5.6 IS of Canon EF-S 18-135mm f/3.5-5.6 IS USM. Maar ach, alle xxD fotografen weten dit natuurlijk al lang…
Daarnaast heb ik de 90D natuurlijk getest met de telelenzen… voor zover daar onderwerpen voor waren.
The feeling en bediening
Een camera kan nog zulke mooie specificaties en features hebben, uiteindelijk moet hij lekker in de hand liggen om graag gebruikt te worden. Nu staat Canon bekend om zijn goede ergonomie en als je gewend bent aan een xxD of zelfs hoger dan voelt de 90D vanaf de eerst greep vertrouwd aan en met zijn ca. 700gr. Is het totaal geen zware camera ondanks zijn toch lekkere grootte.
De grip rechts, zowel van je hand aan de voorkant als de duim aan de achterkant voelt stevig aan. Wat ik zo geweldig vind aan Canon is dat alle camera’s nagenoeg gelijk zijn wat knoppen, bediening en menu betreft. Natuurlijk is de ene camera wat uitgebreider dan de andere maar in essentie zijn alle camera’s, van instap model tot High end pro camera gelijk. Voor mij was het dan ook geen probleem om meteen aan de slag te gaan, handleiding is niet nodig. Daar zit’m overigens wel het grootste gevaar… diverse mooie dingen heb ik nu waarschijnlijk gemist.
De knoppen zijn goed te bedienen alleen is de Q van het Quick menu wat lastig te vinden met je handschoenen aan. Nu werk ik met liners en niet met enorm dikke wanten maar toch is het met je duim zoeken voor je de Q heb gevonden. Deze heb je met deze camera veel meer nodig dan bijv. het hogere segment omdat veel zaken, zoals witbalans en flitscompensatie, niet via knop maar alleen via het Quick menu in te stellen zijn. De 90D heeft touch screen maar dan nog moet je eerst de Q indrukken voor je de boel in kan stellen.
Waarschijnlijk heeft Canon hier goed over nagedacht maar toch vind ik het jammer dat de dubbele functie van de knopjes bovenop die vroeger standaard was bij de xxD (tot de 50D) nu alleen nog maar is voorbehouden aan het hoogste segment camera’s. Ik ben een snelle fotograaf die door de zoeker blijft kijken terwijl hij alles instelt. Nu ben ik gedwongen om bij bepaalde instellingen op de achterkant van het scherm te kijken, iets wat ik eigenlijk nooit doe. Overigens is dit vanaf de 60D als zo dus kom je van deze of later model dan zul je niets missen.
Winters Lapland: ijzig koud en stikdonker
Ja, het was niet bepaald de Bahama’s waar ik de 90D mee naartoe nam. Ik heb dan ook op bepaalde fronten het uiterste van hem geëist. Niet zozeer op snelheid maar wel de kou en het weinige tot geen daglicht zorgden ervoor dat hij bij temperaturen tot -22 zelden onder de ISO1600 kwam. De eerste week hebben we kerst gevierd vlak boven de poolcirkel maar de tweede week zijn we verder Noordelijk getrokken tot vlak onder Inari. Voor de beeldvorming, de zon kwam in zijn geheel niet meer op en van 9:30 tot 14:30 schemerde het. Het huisje had verder ook geen elektriciteit dus was ik ook erg benieuwd of de 90D zijn zuinigheid waar kon maken.
En? Vraag je je misschien af? Ik moet bekennen dat ik al jaren met veel tevredenheid Canon camera’s meeneem in extreme omstandigheden en ze hebben mij nog nooit in de steek gelaten (een natte sneeuw moment daargelaten) en deze 90D past prima in de rij der duurzame camera’s. Bij -20 gaf hij geen kick. Of hij de 1300 foto’s nog haalde weet ik niet maar ik heb nooit met een lege accu gestaan. Best indrukwekkend.
Extreme ISO
Als fotograaf werk je het liefste met zo laag mogelijke ISO omdat we allemaal niet van ruis houden. Ik moet bekennen dat ik één van de weinig fotografen ben die ruis niet zo erg vind. Het hoort erbij en maakt voor mij ook de sfeer van de foto. Daarnaast biedt de hoge ruis mij ook mogelijkheden die ik voorheen niet had. Ik kan mijzelf wel beperken maar dat zorgt ervoor dat bepaalde van mijn beelden niet mogelijk zijn en dat is zonde. Zeker met nachtfotografie, noorderlicht en de Melkweg, bieden ISO waarden van 3200 tot 12.800 unieke beelden. Dus heb ik de 90D tussendoor gepusht tot grote hoogte, tot wel ISO 12.800.
Dynamisch bereik
Voor mij als landschapsfotograaf is dynamisch bereik altijd één van de belangrijke issues. Waar je oog nog steeds prachtig contrast ziet tussen schaduwpartijen in de voorgrond en de lichte lucht of zelfs laagstaande zon heeft de camera daar nog steeds moeite mee. Dit resulteert in uitgebeten luchten of dichtgelopen schaduwpartijen. Zelfs werk ik veel met filters om grote contrasten weg te werken, andere fotografen schieten alles in bracketing (serie met verschillende belichtingen) om deze uiteindelijk in de nabewerking samen te voegen middels Exposure Blending of HDR. Als de camera echter een groter dynamisch bereik zou hebben zou je alle informatie in één foto hebben en in de nabewerking de detail uit lichte en donkere delen terug kunnen halen.
Hoe doet de 90D het? Dit is best een uitdaging want het aantal megapixels is enorm veel groter t.o.v. zijn voorganger de 80D en daarmee gepaard is meestal een lager dynamisch bereik. Toch heeft Canon het voor mekaar gekregen om bij deze vergroting van resolutie het dynamisch bereik toch nog zelfs te verbeteren…
Natuurlijk is mijn voorbeeld geen officiële test maar slechts een probeersel in het bos, toch geeft het een aardig beeld van de (on)mogelijkheden.
Autofocus
Nu komt een hekel punt, ik ben verwend. Behoorlijk verwend ook. Je mag (en wil) niet vergelijken maar dat doe je onbewust toch. Zeker op het gebied van autofocus werk ik met heel goede camera’s en ik weet dat de 90D dat niet gaat halen. Maar ja, als je geen 10 scoort maar een 9 ben je dan slecht? Nee zeker niet. En zo probeer ik erin te staan: het zal geen 10 worden maar wordt het een 6 of een 9, dat is nog een behoorlijk verschil.
De beste test voor mij was tijdens onze husky tocht. Ik stond achterop de slee met mijn jongste diep onder de rendiervacht zittend voor mij. Mijn taak was niet het aanjagen van de honden, nee, dat kunnen ze zelf als de beste. Mijn taak is ervoor te zorgen dat we juist niet té hard gaan. Want hard gaat het. Daar waar alle mensen die op de sleeën voor mij achterop stonden twee handen gebruikten om zich vast te houden en in de bocht te hangen kon ik het niet laten de 90D met 16-35 om mijn nek te gooien en met één hand te proberen foto’s te maken. Dan vertrouw je volledig op de autofocus. Alle 45 scherpstelpunten aan, AI servo, hoge ISO en hopen op het beste. Ik had één hand om de camera een beetje voor mijn ogen te houden en af te drukken. Verdere mogelijkheden had ik niet en de camera moest laten zien wat hij waard was.
Communicatie
Ik ben een ouderwetse fotograaf. Voor mij hoeft een camera geen wifi of bluetooth te hebben en toch… als je zonder laptop in Lapland zit en je wilt de wereld toch laten weten wat je hebt beleefd is het wel erg gaaf dat je een foto van je camera via je telefoon op de social media kan zetten. Ik heb het voor het eerst uitgeprobeerd via de Canon Connect App en het ging behoorlijk makkelijk. De 90D fungeert als Wifi punt waarop je met je telefoon inlogt. Daarna de app openen en met de camera de foto’s selecteren die je wilt overzenden. Je kunt zelfs de foto’s verkleinden en met hogere compressie overzenden zodat de JPG bestanden klein blijven.
Hulp bij handmatige scherpstelling: MF peaking
Ik kende deze feature al van andere merken maar mijn eigen camera’s hebben dat nog niet. Als ik handmatig scherpstel dan flikkert in mijn zoeker even het scherpstelpunt rood als hij scherp is maar in live view zie ik niets. Wel bij de 90D. Als je m.b.v. live view handmatig scherpstelt dan geeft de functie focus peaking in het scherm aan waar hij scherp gesteld is. Vooral voor macro fotografie is dit een prachtige functie omdat je daar vaak op de mm nauwkeurig scherp moet stellen en de enige andere mogelijkheid om telkens in te zoomen op het scherm en het zelf te controleren.
Daarnaast heeft de 90D ook ingebouwde film stabilisatie die je op twee standen kunt gebruiken. Wat er gebeurt is dat de camera het beeld verder cropt en op de achtergrond het hele beeld gebruikt om te stabiliseren. Ik heb het even getest en ben er erg van onder de indruk. Misschien vind je het jammer dat er voor deze ingebouwde stabilisatie gecropt wordt maar daartegenover staat dat je nagenoeg zonder speciale video stabilizers uit de hand kunt filmen. In combinatie met het klapschermpje wat helemaal achterstevoren kan, zal de 90D voor vloggen enorm interessant zijn. Wat jammer is, is dat er geen 24fps mogelijkheid is bij zowel 4K als 1080p.
Helaas heb ik er te weinig mee gefilmd om wat footage te laten zien, dus moet je het maar even van mijn aannemen.
Conclusie
Ik kreeg een duidelijke opdracht mee bij het schrijven van deze review: het mag geen vergelijking worden met andere camera’s. Dat is voor mij als niet xxD gebruiker best wel lastig. Je vergelijkt altijd. Maar ik zal zo objectief proberen mijn mening te geven.
Laat ik beginnen te zeggen dat ik echt onder de indruk ben van de beeldkwaliteit van deze camera. Hij kan zich wat mij betreft meten met de duurdere varianten. Misschien haalt hij niet het dynamisch bereik maar de ruis prestaties t/m ISO 6400 zijn bijzonder goed en ik zou hem dan ook zonder pardon op ISO 6400 blijven gebruiken. 12.800 kan wel voor gevallen van nood maar zou ik proberen te vermijden. Ook de hoge resolutie is imposant en voor mij een grote meerwaarde. Als ik ook andere reviews mag geloven is dit op dit moment één van de beste APS-c camera’s wat sensor betreft. En dat zegt wat met zoveel concurrentie.
De nieuwe Digic 8 zorgt niet alleen voor een indrukwekkende verwerking van 10fps bij grote 32,5Mp bestanden maar ook nog eens voor een extreem lange levensduur van de accu.
De bouw is zoals je van een nieuwe xxD mag verwachten, hele fijne ergonomie met grip aan voor en achterkant. Weather sealing is voldoende en de bediening met zowel jiystick als selectiewielen is heerlijk divers. De Q voor het Quick menu zou wat beter bereikbaar mogen zijn maar dat is een minor issue. Daarnaast ben ik erg gecharmeerd van het klapscherm, wetende dat dit niet de eerste xxD is die daarmee is uitgerust. Waarom dit nog steeds niet in de hogere modellen zit is mij een groot raadsel. Het is zó fijn bijv. bij macro fotografie of bij filmen. Voordeel is ook dat je je scherm weg kunt klappen om beschadigingen te voorkomen.
De zoeker is helder en prettig hoewel ik wel wat meer informatie in het scherm had gehoopt dan alleen de basis zaken. Bij andere modellen is inmiddels meer te zien en dat mis ik dan wel. De 90D beschikt ook over een waterpas in de zoeker maar deze is wel erg eenvoudig en niet zo heel accuraat. Dan moet je echt met de waterpas op het scherm gaan werken.
Je merkt dat veel mensen met live view werken want daar is de 90D steengoed in. De autofocus werkt dan uitstekend en het beeld is helder en prima mee te werken.
Natuurlijk zijn er wel wat opmerkingen te maken, zoals waarom Canon niet meer teruggaat naar de dubbele functies van de bovenknopjes zoals de duurdere camera’s ook hebben en tot de 50D deze serie ook zodat ik ook zaken als witbalans en flitscompensatie rechtstreeks in kan stellen. Ook heb ik liever de driepins draadonstpanner dan de in mijn ogen erg fragiele jackplug en vind ik het toch jammer dat er maar één SD card slot in zit. Je hebt op de draadknop een customizable C1 en C2 maar als je gewend bent ook een C3 te hebben mis je die wel. Maar dit zijn minor points die vooral voortkomen uit mijn dagelijks werk als fotograaf. Resumé… ik ben erg onder de indruk, absolute aanrader!
De 90D specificaties met de 7D mark II bediening en AF… zou de ultieme camera geven…
Pluspunten
- Geweldige beeldkwaliteit.
- Zeer goede (ruis) prestaties bij ISO tot 6400.
- Snelle camera, snelle AF.
- Focus Peaking MF.
- Stabilisatie bij filmen.
- Klapscherm.
- Degelijke bouw.
- Energie zuinig.
- Zéér gunstig geprijsd.
- Misschien wel de beste APS-c camera van dit moment!
Minpunten
- Pro specificaties in een consumenten jasje.
- Geen dubbele functies knoppen bovenkant.
- Jackplug aansluiting remote i.p.v. de goede driepins.
- Slechts 2 custom knoppen (geen C3).
- Veel moet via menu of Q ingesteld worden, kan niet direct.
- Schiet snel in de buffer.
- Slechts 45 AF punten.
Geef een reactie