De zomer van 2023 kenmerkt zich door… regen. Als natuurfotograaf kun je dat wel even uitzingen maar als vervolgens de herfst niet anders is, begint enige vorm van frustratie zich toch wel van je meester te maken. Pas eind november, zo laat heb ik het nog niet eerder meegemaakt, breekt af en toe de zon door en pak ik de camera…
Eigen bos
Voor mijn werk als natuurfotograaf reis ik enorm veel. Ik zit zeker 10 weken per jaar in Scandinavië en kom minimaal 5x per jaar op de Waddeneilanden. Ik kom op de mooiste plekken en trek er op de mooiste momenten op uit. Tussendoor ben ik thuis om alles uit te werken. Wat ik dan buitenkom is iedere morgen met Tosca, onze witte Maremmer (Italiaanse berghond), op pad in de Utrechtse heuvelrug. In 5 minuten ben ik wandelen in het bos waar ik een uur lekker ronddwaal.
In de herfst merk ik dat ik eigenkijk geen zin (meer) heb om de auto te pakken naar allerlei iconische plekken als bijvoorbeeld Speulderbos. Ik ben het beu om te reizen en keer terug naar de basis. Wat dat is, is iedere keer anders. Dit jaar was dat een setje antieke lensjes.
Back 2 basic: vintage lenzen
Ik heb een enorme hoeveelheid aan oude lenzen. Deels van mijn camera verzameling en deels gekocht om lekker mee te spelen. Sommige lenzen heb ik via een camera gekregen (ja, ik krijg alleen maar camera’s, ik koop niets), andere lenzen heb ik echt gekocht. Waar ik normaalgesproken een rugzak met 15kg aan prachtig glaswerk meezeul had ik nu ineens geen zin meer. Van mijn camera’s heb ik de ‘minste’ gepakt (d.w.z. de camera met de minste megapixels) en een setje aan vintage lenzen met koppelringen meegenomen. Daaronder de befaamde Helios 44 -2 58mm f/2, een draak van een Russische lens. De mijne is met geen mogelijkheid te focussen (de focus ring is loeier zwaar en de helft van de tijd draai je de M42 koppelring eraf) maar ik hou ervan. Verder had ik een Canon FD 28mm en een Trioplan 100mm mee. Niet meer en niet minder. Gewoon kijken wat ik tegen zou komen tijdens mijn ochtendwandeling.
Swirly bokeh
De Helios 44 is eigenlijk een heel slechte lens. Zeker versie 1 (de 44) en versie 2 (de 44-2) werden in hun productietijd (jaren 60) verfoeid. Bij f/2 is er eigenlijk niets echt scherp en de als je pech had begon de achtergrond als het ware te draaien. Bij diafragmeren werd dit wel wat minder maar er waren veel betere alternatieven.
Grappige is dat tegenwoordig dezelfde Helios 44 mateloos populair is vanwege, jawel, diezelfde ‘swirly bokeh’. Toch is het niet zo makkelijk om dat effect te krijgen. Je werkt op f/2 maar het draaieffect komt bij een bepaalde afstand tot de achtergrond in combinatie met een bepaalde scherpstelafstand. Bij Tosca hierboven had ik de lens op ca. 1,5m scherpstelling staan en fotografeerde schuin naar beneden. De achtergrond is de bosgrond achter Tosca.
Op naar een echt onderwerp
Hoe leuk Tosca ook is, tijdens het wandelen dwaalde mijn blik door het bos op zoek naar een ‘echt’ onderwerp. Ondanks dat het al eind november was vond ik nog een prachtige vliegenzwam. Dan is het zoeken naar een compositie waarbij je het vintage gevoel krijgt.
Dan voel ik ineens de zon op mijn achterhoofd schijnen. Zij piept tussen de rode bladeren door en verlicht precies de vliegenzwam. Ik verplaats mij naar de achterkant van de zwam en kijk of ik het beoogde effect kan bereiken. Helaas bijt de zon enorm uit met een witte vlek. Een rood Amerikaans eikenblad biedt uitkomst als ik die rechts voor de lens hou om de zon wat tegen te houden. Het geeft een verrassend vintage gevoel…
Johan
Geef een reactie