Handige macro tips #1: 4 manieren
om je onderwerp te isoleren

Delen van deze tutorial is ook verschenen op Natuurfotografie.nl

Macro, close-up of detail?

De titel is ‘handige macro tips’ maar de oplettende lezer zal merken dat veel foto’s helemaal geen macro zijn. Macro is officieel een technische term voor een 1:1 vergroting of groter. In eenvoudige taal betekent dat de grootte van het onderwerp precies even groot op de sensor terecht komt of groter. Een onderwerp van 1cm dat op de sensor ook 1cm beslaat is dus macro. Vergrotingen kleiner dan deze 1:1, denk aan een libel die beeldvullend wordt gebruikt, is eigenlijk geen macro maar wordt close-up genoemd. Toch kom je de term ‘macrofotografie’ ook tegen bij alle details die helemaal deze vergroting niet halen. Sterker nog, inmiddels lijkt de term macrofotografie – foutief – volledig ingeburgerd te zijn voor de manier van fotograferen van details. Om die reden heet deze reeks ‘macro tips’, ondanks dat het merendeel van de foto’s misschien helemaal geen macro is. De manier van fotograferen is namelijk niet anders…

Detail vs landschap

Dit is een lastige discussie, wat is een landschap en wat is een detailfoto? Detailfoto? Ja, dat is – volgens mij – de verzameling van foto’s die allemaal een echt duidelijk onderwerp hebben. Denk aan en macrofoto, een vogelfoto, een dierfoto tot zelfs portretten. Op het moment dat je foto geen duidelijk onderwerp heeft ga je over op landschapsfotografie. Natuurlijk zijn er nog meer soorten want abstractie, patronen, etc. zijn natuurlijk geen landschappen. Maar even een snelle onderverdeling. En over die detailfoto’s, met een duidelijk onderwerp, gaat deze reeks met handige tips.

Positieve en negatieve ruimte

Een macrofoto is dus eigenlijk een soort detailfoto. Je hebt een duidelijk onderwerp en een omgeving. De ruimte die het onderwerp inneemt in de foto wordt de ‘positieve ruimte’ genoemd, de omgeving – de rest – de negatieve ruimte. Beetje rare benaming want juist die ruimte om je onderwerp is jouw speelruimte om de foto tot iets eigens te maken. Immers, het onderwerp is al mooi van zichzelf, dat is niet jouw verdienste. Het is juist wat je ermee doet, het spelen met de negatieve ruimte dus.

Zorg dat je onderwerp duidelijk naar voren komt

Omdat je met een onderwerp in een omgeving te maken hebt is het belangrijk dat je je onderwerp duidelijk naar voren laat komen. Hoe mooi de omgeving ook is, hoeveel jij als creatief fotograaf ook speelt met de negatieve ruimte, het moet niet zo zijn dat je achtergrond gaat concurreren met je onderwerp om de aandacht. Je moet als fotograaf dus ervoor zorgen dat je onderwerp duidelijk naar voren komt en niet vastgeplakt zit aan de achtergrond. Je wil je onderwerp a.h.w. isoleren.

4 manieren van isolatie

Isoleren wil zeggen dat je duidelijk onderscheid maakt tussen het belangrijkste deel van de foto, het onderwerp, en de omgeving of achtergrond. Waar moet de aandacht naartoe en waar niet. Voor het isoleren heb je als fotograaf vier manieren:

• (on)scherpte
• Kleur
• Licht
• combinatie

1. Scherpte isolatie

Een scherp onderwerp op een onscherp achtergrond zorgt voor duidelijkheid wat het onderwerp is. Immers, ons oog stelt ook altijd scherp op datgene wat we willen zien en zorgt dat de rest naar de achtergrond verdwijnt.

Overigens hoeft de scherpte zeker niet altijd aan de voorkant te liggen, het mag ook verder naar achteren zijn. Als er maar een duidelijk onderscheid is tussen scherp en onscherp. Wil je meer weten over werken met scherpte, onscherpte en scherptediepte. Lees dan nog ene keer mijn uitgebreide tutorial: Scherptediepte en macro bij voorjaarsbloeiers.

2. Kleur isolatie

Wanneer je onderwerp een afwijkende kleur heeft ten opzicht van de omgeving trekt dat ook de aandacht. Dan maakt het weinig uit wat de kleur van omgeving of onderwerp is, iets wat afwijkt van het grotere geheel trekt gewoon de aandacht. Hoe meer contrasterend de kleuren van omgeving en onderwerp zijn, hoe meer het onderwerp eruit springt. Denk aan rood op groen, etc.

3. Licht/donker isolatie

Ons oog trekt altijd naar licht delen in een foto. Wanneer je onderwerp lichter is dan de omgeving heb je meteen de volle aandacht. Laat wat licht vallen op je onderwerp en onderbelicht je foto, dan zul je merken dat je onderwerp los komt van de achtergrond.

Natuurlijk kan het ook omgekeerd. Een donker onderwerp op een licht omgeving. Denk aan een silhouet.

4. Combinatie

De drie methoden van isolatie, scherpte / kleur / licht staan niet op zichzelf. Het is niet zo dat je per se één moet kiezen. Vaak werken ze in combinatie en sterker nog… hoe meer je combineert hoe sterker het isolatie effect.

Volgende week ga ik verder met 4 manieren voor een mooie achtergrond en in het laatste deel geef ik handige 4 compositie tips voor macrofotografie.