Natuurfotograaf is meer dan met een paar dure lenzen naar mooie plekken gaan...

Hoe word je natuurfotograaf?

22 december 2017

De 12 belangrijkste talenten

Om natuurfotograaf te kunnen worden moet je 1) kunnen fotograferen en 2) veel duur materiaal hebben. Dat is vaak wat ik hoor, wat men denkt. Natuurlijk weten wij wel beter, immers met een beetje plaatje schieten kom je er niet. Als natuurfotograaf moet je veel meer kunnen en kennen om van je vak een succes te kunnen maken en veel mensen vergeten dat. Daarom heb ik voor iedereen die zich aan het oriënteren is op dit romantische vak de 12 belangrijkste talenten eens op een rijtje gezet.

#1 de freubelaar

Je kunt alles kopen wat je hartje begeert maar dat is voor natuurfotograaf natuurlijk niet genoeg. Hoe meer je fotografeert, hoe specifieker de spullen die je wilt hebben. Lenzen zijn nog wel te koop, evenals camera's. Maar dé perfecte tas bestaat niet en als èchte natuurfotograaf gaat meteen na aankoop de schaar erin om na een middag knippen, rijgen, prutsen en naaien een volledige op maat gemaakte rugzak te hebben!

De naaiende freubelaar, een belangrijk maar zeer ondergewaardeerd talent van de natuurfotograaf

#2 de doorzetter

Nee, het lukt niet meteen. Als je niet van doorzetten houdt, zou ik niet verder lezen en een ander hobby gaan zoeken. Als je iets wil moet je doorzetten, vaak opnieuw gaan, frusti onverrichter zake huiswaarts keren om de volgende keer toch weer opnieuw te gaan. Denk maar aan de wijze woorden van Winston Churchill: "Succes is het vermogen om keer op keer te falen zonder daarbij je enthousiasme te verliezen." En zo 'faal' ik mij een weg naar de top

Doorzetten is doorgaan nadat je erachter komt dat beide schoenen van je waadpak lek zijn

#3 de doe-het-zelver

Een ècht natuurfotograaf heeft natuurlijk een passend vervoersmiddel, geen klein autootje maar een terreinwagen die hem van hier naar Noordkaap brengt. En niet met teveel elektronica... dat kan alleen maar stuk. Maar mocht er iets stuk zijn dan moet je natuurlijk alles zelf kunnen maken want midden in de natuur komt geen wegenwacht je helpen...

Hoe was het ook alweer? Oh ja.. kan iemand mij de hamer aangeven?

#4 de EHBO'er

In de rimboe ben je helemaal op jezelf aangewezen. Het grote gevaar is als er iets gebeurt terwijl je midden in de uitgestrekte Taiga op pad bent voor de Nationale Geographic. Velen staan er niet bij stil maar als natuurfotograaf dien je volwaardig EHBO'er te zijn. Om te laten zien hoe ver je medische kennis dient te reiken hier een voorbeeld uit de praktijk:

#5 de werkvoorbereider

Iedere klus begint met een goede voorbereiding zoals kennis van natuur (heel belangrijk, wordt meestal voor het gemak vergeten maar zonder natuurkennis heb je geen idee wat je aan het doen bent of... wat je juist wilt fotograferen!), kennis van techniek, kennis van materiaal en kennis van weer. Zómaar op een middagje de natuur ingaan en dan denken dat je beelden schiet waar klanten om vechten is er niet bij.

Voorbereiding: zorg ervoor dat je op precies de goede plek het voer legt en dat je voorbereid bent voor als de vogel komt!

#6 de 4 sterren kok

Een natuurfotograaf werkt niet van 9 tot 17, de gouden uurtjes zijn zelden op ARBO tijden en de mooie plekken bijna nooit per snelweg bereikbaar. Om op het goede moment op de goede plek te zijn ga je vaak hondsvroeg op pad, maak je lange voettochten, heb je uren lang van niets doen, wordt je wachten beloond met maar af en toe perfecte omstandigheden en maak je dagen die langer zijn dan menig ander beroep wist dat er uren in een dag zitten. Je zit niet thuis met een kopje koffie en een croissantje de krant te lezen en bent 's avonds niet voor de piepers thuus. En dus zul je voor jezelf moeten zorgen, in het veld, onder barre omstandigheden.

haute cuisine: loimulohi, oftewel verse zalm aan het vuur geroosterd

#7 de creatieveling

NXT LVL komt inmiddels misschien je strot uit maar als natuurfotograaf moet je wel vernieuwend blijven/zijn. Voor je het weet vraagt een willekeurige amateur aan je "wat is nou jouw handtekening aan die foto?". Vernieuwen is het devies, anders dan anderen, telkens een stap verder, de concurrentie voorblijven, je eigen 'trucjes' bedenken en dus vooral... creatief zijn. Dus beweeg, dynamiek', draai, helios', zwart/wit', double exposure, inverteer, spiegel en hups jezelf naar de top! Hier mijn creatieve uitvinding:

#8 de marketeer

"Om een succesvol fotograaf te zijn hoef je niet te kunnen fotograferen maar moet je marketing studeren" is één van mijn 'beroemde' uitspraken. Succes hebben door mooie plaatjes maken werkte in de vorige eeuw, in deze eeuw moet je jezelf verkopen. Jij moet klanten ervan doordringen dat jij goed bent, dus schreeuw het uit op social media, bazuin rond op Facebook hoe geweldig jouw leven is, doe op Instagram alsof je het zó druk hebt met al je opdrachten deel uitgebreid van ieder (klein?) succesje alsof je de Zilveren Camera gewonnen hebt!

Hoe voelt dat nu meneer de natuurfotograaf? Geflankeerd door twee jonge schone dames?

#9 de materiaal kenner

Lenzen kopen is één ding maar weten hoe je ze moet gebruiken is wat anders. Een goed fotograaf grijpt blind naar alle knoppen, weet in iedere omstandigheid al bij voorbaat hoeveel stops hij over of onder moet belichten, kent alle minimale scherpstelafstanden uit zijn hoofd, en kan - als hij een beeld in zijn hoofd heeft - je vooraf al noemen waar hij gaat staan, bij welk licht, op welk tijdstip, met welke lens en welk diafragma. Kortom, de camera is een verlengstuk van de fotograaf.

Geen lens geeft zo duidelijk aan wat de bedoeling is als een 'fisheye' lens

#10 the International Award Winning Master Nature Photographer

Zonder deze titel tel je niet meer mee ... je moet een enorme staat van dienst hebben als het om internationale prijzen gaat in (liefst gerenommeerde) fotowedstrijden. Dus investeer je arm in wedstrijden, als je even googled zijn er gelukkig meer wedstrijden te vinden dan er fotografen zijn. Als je maar ergens op de wereld 'highly commended' bent is al voldoende, je mag zelfs met de eer strijken als je semi finalist bent, als je maar genoemd wordt. Dan is het goed promoten op je website en je kunt jezelf International Award Winning Master Nature Photographer noemen... net echt.

Hou wel rekening met alle bijkomstigheden aan het beroemd zijn zoals het uitdelen van handtekeningen aan al je fans

#11 de babbelkont

Fotograferen is al lang niet meer het belangrijkste. Als befaamd fotograaf trek je erop uit, ga je naar je fans, hou je lezingen en vertel je over je werk. Je moet mensen overtuigen dat jouw beelden goed zijn en daarvoor moet je naar ze toe. Dus fotograaf-on-tour, je eigen tournee met een avondvullend programma, zorg voor entertainment en maak naam.

Klinkt misschien raar maar ik was best onder de indruk mijn eigen beeld 9 meter hoog achter mij te zien tijdens het Lowland Fotofestival 2017

Op zoek naar inspiratie? Kijk bijvoorbeeld eens naar mijn grote voorbeeld: Peter Lik.

Wat Peter Lik in de hitte kan, kan ik in de vrieskou... da's pas ècht stoer!

#12 de passievolle genieter

Misschien ben je verbolgen over mijn tips en talenten, misschien vind je dat ik mijn vak niet serieus genoeg neem, maar neem van mij aan dat ik, naast alle lol, met ontzettend veel passie mijn vak beoefen. Voor alle haters, je moet niet alles té serieus nemen maar natuurlijk zitten er wel kernen van waarheid in. Het idee van een camera kopen, een paar workshops volgen, mooie foto's maken en daarmee in de wereld van de natuurfotografie te stappen is echt niet meer reëel. Er zijn in Nederland zó ontzettend veel - hele goede - natuurfotografen dat het niet makkelijk zal zijn om je hoofd er financieel mee boven water te houden. En je moet je ook afvragen of je dat ook wel wil. Want beroepsfotograaf betekent ook dat je opdrachten móet doen, ook als je ze niet leuk vindt. Het betekent ook dat veel tijd kwijt bent met acquisitie, leuren, administratie, financiën, offertes en vooral... leren omgaan met teleurstellingen. Het is een vak met een hele lange adem en maar weinig verdienen (een aantal zeer succesvolle natuurfotografen daargelaten).

Terwijl als hobbyist (ik zeg expres niet 'amateur') kunt je je volledig overgeven aan je passie zonder je te hoeven conformeren aan wie dan ook. Je hele ziel en zaligheid stoppen in je eigen projecten en alleen die beelden maken die jij wilt. En daarom is het belangrijkste talent die van de passievolle genieter, diegene die uit volle teugen de natuur in zich opneemt en zich laat onderdompelen in wat de natuur hem biedt. Amen.

Oh ja... als je je dan zorgen maakt over je financiën? Wordt dan net als ik geen ZZP'er maar ZMWV'er ... Zelfstandige Met Werkende Vrouw ;-)

Ik wens je voor 2018:

Veel inspiratie, creativiteit, het beste weer en het mooiste licht!

Ik ben beroeps natuurfotograaf: druk, arm maar zielsgelukkig!

JvdWielen_2018_02_14 JvdWielen_7D2_ST05 v2

~ Schokland in the dark ~
workshop nachtfotografie

14 december 2017

Nachtfotografie is één van de meeste spectaculaire en speciale manieren van (natuur)fotografie. In het donker is het spelen met techniek, spelen met (afwezigheid van) licht en ontdekken van tal van nieuwe mogelijkheden, sferen en indrukken. Nachtfotografie in Nederland is echter steeds moeilijker. Niet alleen mogen we nergens het bos in na zonsondergang maar ook is er zóveel lichtvervuiling dat foto's van bijv. hemellichamen bijna nergens meer goed te maken zijn.

Deze fotoworkshop wordt georganiseerd in samenwerking met CameraNU.nl waar de workshop start met thee / koffie en een introductie rond nachtfotografie. In een presentatie krijgt u alle technieken en aandachtspunten te horen over hoe u het beste de nacht te lijf kan gaan met de camera. Vóór de presentatie kunt ook nog de winkel bezoeken.

Schokland by night

Na zonsondergang verlaten we om 18:00 Urk en rijden naar we naar Werelderfgoed Schokland waar we zowel in de oude haven als bij het museum dorp in de koude winternacht aan de slag gaan met het nachtelijke licht. De maan komt pas op ver na middernacht dus kunnen we genieten van een hopelijk kraakheldere avond. Een avond vol spanning en sfeer, aan de slag met leren kennen van je camera, de specifieke technieken van avond- en nachtfotografie, ontdekken hoeveel licht er eigenlijk nog is en wat voor sferen die brengen, spelen met bewegende hemellichamen en het ontdekken van het donker in het beeld.

Bij volledig bewolkt weer en geen enkele kans op sterren gaan we niet naar Schokland maar naar de vuurtoren van Urk. Dit lichtende baken in de nacht schijnt zijn licht over het IJsselmeer en hier kunnen we uitgebreid aan de slag met het in praktijk brengen van de opgedane kennis rond nachtfotografie. Rond de vuurtoren bevinden zich kleine oude straatjes en karakteristieke gebouwen waarmee we verder zullen gaan met experimenteren in de nacht.

Schokland is een voormalig eiland in de Zuiderzee. Door continue afslag van land tijdens stormen werd het eiland steeds kleiner en uiteindelijk werd het te gevaarlijk om nog te wonen. Op last van Willem II werd het eiland in 1859 definitief ontruimd. Toen in 1942 de Noordoostpolder werd drooggelegd kwam het eiland droog te liggen en werd het onderdeel van het vaste land. Sinds 1995 staat Schokland op Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het eiland klinkt op dit moment nog steeds in door de omliggende drooglegging. Het museum staat op het terpdeel Middelbuurt en is het meest karakteristieke deel van Schokland. Bron: wikipedia

Camera met (lichtsterke) objectieven. Als u deze heeft neem dan een standaard en een groothoek lens mee
Voldoende lege kaartjes en volle accu's
Bergschoenen of stevige waterdichte wandelschoenen
Warme kleding, handschoenen, muts en sjaal (het kan koud worden en je staat veel stil!)
Stevig statief waarvan de poten onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen
Klein zaklampje (bij voorkeur een hoofdlampje met ook rood licht)
Draadontspanner (of andere afstandsbediening)
Eten en drinken voor in het veld, er is geen avondmaaltijd!
Eventueel tweede camera met (lichtsterke) objectief en draadontspanner als je aan de slag wilt met sterrensporen

Masterclass Natuurfotografie 2017 groot succes!

5 december 2017

Vanaf februari t/m november 2017 zijn 6 cursisten bezig geweest met een eigen fotoproject. Daarbij zijn ze in een onderwerp of gebied gedoken, hebben dat helemaal uitgediept wat kennis betreft en zijn via een storyboard aan de slag gegaan met het bedenken van beelden om hun verhaal te vertellen. Bepakt met concepten, ideeën, planningen, tijdsindicaties, kennis en storyboard hebben ze gefotografeerd en beelden gemaakt die uiteindelijk samenkwamen in een vooropgesteld medium zoals boek of presentatie. Ik heb deze 6 zeer enthousiaste deelnemers, Henk Muijs, William Ista, Inge Pardaan, Robbert Schelingerhout, Peter le Fevre en Elise Reuijssenaars met enorm veel plezier mogen begeleiden tijdens hun zoektocht naar verhaal.

We zijn begonnen met diverse theoretische momenten, hebben alle project locaties bezocht, hebben samen gefotografeerd en heel veel beelden besproken. Ik ben enorm trots op de eindresultaten van de projecten en het stemt mij enorm vrolijk te zien dat een aantal deelnemers vinden nog niet klaar te zijn met hun verhaal. Ze gaan volgend jaar gewoon verder om de beelden waar ze nog niet tevreden over waren opnieuw te maken en de missende beelden te kunnen vangen. Was ik al onder de indruk van de resultaten na 9 maanden... ik ben enorm benieuwd hoe het er eind volgend jaar uit gaat zien.

Jammer afscheid te moeten nemen maar we hebben afgesproken dat we gewoon 'verdergaan', ik blijf betrokken. Hoewel ik ook enorm veel zin heb om alle ervaringen uit afgelopen jaar te kunnen gaan gebruiken voor een nieuwe groep. Vanaf 2018 zal het 'mentoraat' gaan heten maar de inhoud is hetzelfde... alle informatie kun je hier vinden: https://www.johanvanderwielen.nl/mentoraat-natuurfotografie-2018-fotoproject-en-stijlontwikkeling/

Hieronder zie je een selectie van de beelden van Henk, Inge, Robbert en William. Dank jullie wel!

~ voorjaarsbloeiers Amelisweerd ~
workshop artistieke macrofotografie

4 december 2017

Na een lange periode van kou, kale bomen en door grond breekt van het ene op het andere moment de lente aan. Wanneer de eerste sneeuwklokjes en lenteklokjes hun hoofdje boven de aarde steken gaat het bij menig natuurfotograaf weer kriebelen. Zeker als later ook de ander stinsenplanten gaan bloeien zoals bosanemoon, wilde hyacint, krokus, narcis of maarts viooltje wordt het bos omgetoverd tot een intens kleuren tapijt. In deze tijd van April, met kans op zon of zelfs nog vorst, gaan we naar buiten op landgoed Amelisweerd voor een dag macrofotografie met voorjaarsbloeiers. Maar anders dan het registreren gaan we vandaag juist experimenteren om te kijken hoe we vooral gevoel, sfeer, impressie en essentie in beeld kunnen brengen. Een dag vol creatieve uitspattingen, experimenten met licht en scherpte, met vorm en kleur. Kortom, op zoek naar een meer artistieke vorm van fotografie.

Experimenteren met technieken

In deze workshop gaan we kijken naar de creatieve mogelijkheden met macro- en detailonderwerpen. Hoe kunnen we spelen met techniek, sfeer en licht. Anders dan anders, uitproberen van nieuwe technieken en experimenteren met sfeer en dromerigheid. Denk hierbij aan:

Op zoek naar je eigen impressie en essentie van het beoogde beeld
Werken met verschillende objectieven bij voorjaarsbloeiers: macro-, tele- en groothoek-
Macrotechnieken als tussenringen en voorzetlenzen
Werken met (on)scherpte en scherptediepte
Aanbrengen van sfeer en gevoel in de foto
Effecten van kleur en licht
Natuurlijk licht en tegenlicht
Zelf creëren van lichtval met reflectieschermen, zaklamp en/of flitsers
Dynamiek van beweging en lange sluitertijden

Omdat deze workshop een veldworkshop is, is er geen theorie vooraf. In het veld zullen op diverse moment instructie en tips worden gegeven waarmee je dan meteen aan de slag kunt. Daarbij is het niet alleen pure macro maar juist te kijken naar variatie, het uitlichten van details of juist de landschappelijke combinatie met de habitat, de pure macro fotografie of juist werken met sfeer, vervaging, herhaling en onscherpte, werken met het warme meelicht of juist het contrastrijke tegenlicht, etc.

Camera met objectieven. Als u deze heeft neem dan mee: standaard, groothoek- en telelens.
Als u heeft: macro attributen hebben (zoals macro lens, tussenringen of voorzetlenzen)
Voldoende lege kaartjes en volle accu’s.
Bergschoenen of stevige waterdichte wandelschoenen
Neem een vuilniszak mee om op te liggen of een regenbroek. Het veld kan nat zijn!
Een witte paraplu kan ook handig zijn bij zowel hard zonlicht als regen
Degelijk fotografie statief, welke ook laag bij de grond kan voor macro fotografie.
Eventueel een rijstzak of pittenzak of speciaal macrostatief zoals een Gorillapod.
Draadontspanner (of andere afstandsbediening)
Als u heeft: een polarisatiefilter
Als u heeft: zaklampje, flitsers (met evt. mogelijkheden om 'off-shoe' te flitsen, draadloos dus los van de camera)
Eten en drinken voor in het veld, er is geen lunch inbegrepen.

Deze fotoworkshop speelt zich geheel in het veld af. Er is geen moment waarop we gaan lunchen. U dient dan ook thee/koffie en eten (brood) voor tussendoor zelf mee te nemen
De cursus is afhankelijk van de licht- en weersomstandigheden. Over het algemeen is het eind van april prachtig en in principe gaat de workshop altijd door! Juist onder grijze omstandigheden kunnen we perfect aan de slag met het creëren van eigen lichtval. Mocht de verwachting echter zijn dat het ècht met bakken uit de hemel komt, zal de cursus in overleg worden verplaatst naar één van de omliggende dagen. U dient daarmee rekening te houden! (zie ook de voorwaarden bij aanmelding).

Deze workshop is geen basisworkshop waarbij zaken als sluitertijd en diafragma worden behandeld. Omdat we meteen 's morgens vroeg in het veld starten vindt er geen presentatie in het begin plaats. Wel ontvangt u vooraf een reader met alle tips en theorie die in het veld behandeld wordt. Tijdens de dag zullen in het veld op diverse momenten stukken theorie behandeld en technische tips worden gegeven. Deze zijn bedoeld voor diegenen die de achterliggende techniek reeds kennen. Als u hiermee niet bekend bent betekent dat echter niet dat u niet deel kunt nemen. De workshop focust zich namelijk vooral op het ‘kijken’ en is ook voor deelnemers met minder technische achtergrond te volgen.

Johan met verse stokvis en verse Pentax Kp… samen op Lofoten

Johan gaat (weer) vreemd: Pentax Kp

4 december 2017

Hoe het verhaal uiteindelijk tot stand kwam

Het geweten: “Johan? Langs niets van je gehoord”
De fotograaf: “eeeh ja, dat kan wel kloppen, denk ik.”
Geweten: “Had je niet ooit eens een Pentax meegehad op reis?”
Fotograaf: “Ik denk het wel, ja”
Geweten: “Dat is best opzienbarend, een ander merk.”
Fotograaf: “Klopt maar ik schaam mij ervoor.”
Geweten: “Oh? Is dat nodig dan?”
Fotograaf: “Ja absoluut!”
Geweten: “Oh jee, schaam je je omdat je met een Pentax hebt gefotografeerd?”
Fotograaf: “Eeh, nee, sorry.. als ik die indruk wek. Nee, dat zeker niet.”
Geweten: “We worden nieuwsgierig, als je het niet erg vond om (weer) vreemd te gaan met een ander merk… waarom schaam je je dan?”
Fotograaf: “Nou … omdat ik mijn ervaringen met deze toendertijd nieuwe camera niet bepaald direct met fotograferend Nederland heb gedeeld.”
Geweten: “Aha, ik begrijp het. Laat me raden? Druk?”
Fotograaf: “Ja, zoiets zou je het kunnen noemen”
Geweten: “En? Hoe lang geleden heb je deze camera dan uit mogen proberen?”
Fotograaf: “Eeehhh nou …”
Geweten: “Ja?”
Fotograaf: “Afgelopen maart al naar Lofoten ☹”
Geweten: “Zou je dan niet eens aan het werk gaan?”
En zo geschiedde … eindelijk.

Daar lag hij dan… uithijgend van een vermoeiende winterreis naar Noorwegen

Hoogste ISO ooit…

In één woord: ISO 819.200. Toen ik dat las wilde ik deze camera mee, al was het een Camera Obscura. Bedenk wat je met zo’n ISO kunt doen in de nacht? Dat is gewoon 9 stops sneller dan ISO1600! Zou ik in de nacht 30” sluitertijd nodig hebben bij ISO1600 en maanloze nacht… zou ik nu nog maar 1/15 sec nodig hebben. Sterker nog, het mooiste noorderlicht doe ik met ca. 4” sec. sluitertijd, dat zou dan nu nog maar 1/125 zijn! Dat zou gewoon betekenen dat ik de afzonderlijke gordijnen van het noorderlicht uit de hand kan fotograferen. Ik zal je nóg sterker vertellen, filmen doe je altijd met 1/50 sec. Ik zou gewoon het noorderlicht realtime kunnen filmen, zonder te moeten timelapsen.
Gaat dit rekenen even te snel? Dan hier nog maar even het rijtje aan sluitertijden in hele stops (factoren 2):
30” → 15” à 8” → 4” → 2” → 1” → 1/2 → 1/4 → 1/8 → 1/15 → 1/30 → 1/60 → 1/125
En dit allemaal in een kleine en betaalbare camera. Voor mij ging een wereld open.

Eén van de eerste shots die ik ermee maakte in het verre noorden van Zweden. De maan boven het winterse landschap.

Hoe zijn wij samen op pad gegaan?

Dan krijg je een camera in je handen van een merk wat je alleen van verhalen kent. Mijn vader fotografeerde ooit met ‘Asahi Pentax’ en daarmee hield mijn kennis op. Ik ben er dan ook open ingestapt en voor de camera gebruikt zoals ik iedere camera zou gebruiken. Hem in de tas gestopt met de bijgeleverde 16-85 standaardlens en hem gebruik naast mijn eigen camera’s en lenzen.

Met mij mee betekent ‘all the way’, dus samen met mij op reportage over de stokvis industrie op Lofoten, Noorwegen.

Ik test materiaal grondig en neem hem mee in mijn eigen werk. Dat betekent dat ik hem niet heb gespaard (!) maar ook niet aan onacceptabele risico’s blootstel. Toch moet ik bekennen dat ik moeite moest doen om hem te pakken i.p.v. mijn eigen spullen. En dat ligt niet aan de camera maar aan mij. Ik hou niet van nieuwe spullen. Dat klinkt misschien gek voor een fotograaf maar als ik echt aan het werk ben heb ik materiaal nodig wat ik van haver tot gort ken en niet hoef na te denken. Ik moet blindelings kunnen grijpen, bedienen en zelfs zonder te kijken moeten aanvoelen hoe het resultaat is geworden.

Serene witte wereld, bijna natuurlijk zwart/wit. Belichting gaat met de Pentax heel natuurlijk, hij reageert zoals ik zou verwachten.

Dus op de moment dat het er ècht om ging vertrouwde ik mijzelf alleen aan mijn eigen spullen toe. En dat was achteraf duidelijk te merken… de ècht mooie fotomomenten vergat ik telkens de Pentax te pakken ☹ Desondanks hebben we samen wel erg veel mooie avonturen beleefd en heb ik een goed beeld gekregen van deze nieuwe telg uit de Pentax familie.
Verder weten mensen die mij kennen inmiddels van mij dat ik geen wetenschappelijke labtesten uitvoer, ik test materiaal in het veld op de manier zoals ik het materiaal inzet. Voor alle specificaties en grafieken verwijs ik graag naar andere websites.

ISO 800.000, bruikbaar of utopie?

De Pentax heft 24,3Mp op een APS-C sensor, een prima resolutie op dit moment en prima werkbaar voor mij. Wat beeldkwaliteit ben ik erg onder de indruk. Met zijn 24Mp kan hij prima meekomen met de beelden uit mijn eigen 30Mp camera van 3,5x de prijs. Natuurlijk zie je wel verschillen, m.n. in dynamisch bereik of kleur en contrast, maar zeker niet 3,5x zo slecht. Beelden zijn perfect bruikbaar en komen dan ook zo in mijn beeldarchief terecht.

Beeld rauw uit de camera

Na bewerking, er is veel detail uit de lucht en het water terug te halen zonder al te veel hinderlijke artefacten of ruis

Dé reden voor mij om deze camera te willen proberen was de indrukwekkend hoge ISO. Voor mij als nachtfotograaf zou die betekenen dat zelfs real time filmen van noorderlicht tot de mogelijkheden behoort. Nu weet ik dat de ISO mogelijkheden altijd fiks hoger liggen dan de grens met het acceptabele. Mijn eigen camera’s kunnen bijv. tot 51.200 terwijl ze maar tot resp. 6400 of 12.800 bruikbaar zijn. Een stop of 2 á 3 verder dan acceptabel is dan ook geen verbazing. Om dit te testen heb ik de camera meegenomen naar het Lofoten Viking Museum waar je binnenin een donkere ruimte de expositie mag fotograferen.

Wel heel erg gaaf om in deze donkere omstandigheden gewoon uit de hand te kunnen knallen: ISO25.600 met 1/200sec.

Toch denk ik dat Pentax hier een behoorlijke overschatting maakt. Terugrekenend vanaf de potentiële ISO 819.200 zou ik verwachten dat het acceptabele niveau toch wel op 102.400 of minstens 51.200 zou liggen. Dat blijkt echter niet het geval, boven de 12.800 neemt de scherpte behoorlijk af en wordt de ruis onacceptabel hoog. Sterker nog, vanaf 204.800 krijgt de foto een enorme paars zweem en op 819.200 is de foto meer paars en roze dan dat ik nog een foto zie.

100% Detail bij ISO 25.600, de ruis is wel behoorlijk zichtbaar.

Diverse 100% crops uit beeld bij ISO 51.200

verschillende ISO waarden, vanaf ISO 102.400 komt er een roze zweem in het beeld.

50% crops uit dezelfde beelden om de ruisontwikkeling te laten zien

Vissenhuiden tegen zwarte wand in schaarsverlichtte ruimte

Ik denk dat Pentax er goed aan gedaan had om de ISO gewoon af te ronden op 51.200 waarbij ik nog steeds vind dat een camera in dit segment en prijsklasse die goed presteert op 6400 of zelfs 12.800 al heel knap is. Maar nu worden er verwachtingen geschapen die niet gehaald kunnen worden en dat is zonde. Dus ja, hij doet het prima op hoge ISO alleen moet je zelf de rem op 12.800 zetten, dan is er niets aan de hand. Tenzij je die ene Yeti alleen op de foto kan zetten, dan is misschien ISO 819.200 wel nodig. Hoewel ik vermoed dat in iedere foto met ISO 819.200 met wat goede wil een Yeti in roze sneeuwstorm te zien is 😉

Adjustable sensor

Ik ben erg onder de indruk van de compleetheid van de camera. Nu ben ik geen gear freak die meteen alle features uitprobeert. Zo heb ik als nachtfotograaf de sterrenvolgfunctie nog niet kunnen testen en bleek de startrail functie een movie op te leveren ipv. Een foto. Maar vooral de bewegingsreductie door de ingebouwde 5 assige stabilisatie is indrukwekkend. Met name ook omdat de horizon automatisch rechtgezet wordt en ik de compositie nog kan veranderen van statief. Daarmee is Pentax de concurrentie echt ver vooruit! Een kort filmpje leerde mij dat uit de hand filmen bijna net zo stabiel is als met een volledige gimbal, indrukwekkend!

Wat zalig dat je achteraf je horizon niet hoeft te controleren… Pentax zorgt er zelf voor dat die recht staat. Waarom heeft mijn camera dat nog niet?

Ook zaken als nachtverlichting van het scherm is voor mij een enorme meerwaarde in de nacht. De kleur van het scherm wordt rood waarmee mijn nachtzicht niet wordt aangetast, net als met mijn rode hoofdlampje. Perfect als je net als ik veel ’s nachts op pad bent!

’s Nachts op pad? Ze je Pentax op nachtverlichting en je nachtzicht wordt niet verstoord als je even op het schermpje moet kijken.

Al met al heeft Pentax niet alleen gedacht aan een indrukwekkende sensor maar tevens heel veel features ingebouwd die eigenlijk in iedere camera zouden moeten zitten. Pentax loopt daarmee vooruit op de concurrentie. Ook een derde selectiewiel waar je zelf een functie aan kan toevoegen is geweldig, ik heb er meteen de ISO aan toegekend en kon daarmee alle basis exposure instellingen met drie afzonderlijke wieltjes bedienen. Waarom andere merken dit niet ook hebben is mij een raadsel, voor mij als fotograaf eigenlijk een musthave. Ook zaken als ingebouwde interval voor timelapse is iets wat deze camera heel compleet maakt.

Niet hoeven turen of zoeken naar de instellingen. Drie wieltjes voor de drie belangrijkste instellingen: diafragma, sluitertijd en ISO. Briljant!

Back to the sixties…

De camera is erg hoekig en valt niet lekker in mijn hand. Natuurlijk ben ikzelf grotere camera’s gewend maar zelfs mijn kleine body’s die ik gebruik voor onderwaterfotografie en groothoek-wildlife liggen ergonomisch veel fijner in de hand. Bij de camera zijn verschillende grips meegeleverd en ik heb de grootste gemonteerd. Desondanks voelt deze hoekig en volgt hij niet de vormen van mijn hand. Wellicht is dit een knipoog naar de klassieke camera’s, zoals ik ook bij andere merken zie die ‘retro camera’s’ maken maar in deze tijd waarin je juist allerlei ergonomische body’s hebt die heel fijn en natuurlijk in de hand liggen kijk ik toch wat vreemd op bij deze keuze.

De camera heeft duidelijk verwantschap met de jaren 50 en 60 camera’s. Wellicht dat daar schare fans voor zijn maar voor mij had hij wat ergonomischer mogen zijn.

Prachtig dat deze camera een klapscherm heeft maar die zou nog bruikbaarder zijn als hij in alle richtingen kon worden gedraaid. Nu kan ik hem alleen klappen maar ik zou hem ook graag in portrait stand willen kunnen gebruiken of zelfs helemaal omdraaien zodat het LCD scherm beschermd wordt. En een touchscreen zou ook niet gek zijn…

Knopjes en wieltjes

Het was voor mij erg zoeken naar de knoppen. Zo zit de ontspanknop bovenop de camera zoals op de oude analoge camera’s. Ik moest er telkens bewust naar zoeken en greep vaak mis. Liever zou ik die schuin aan de voorkant hebben gezien. Ook het knopje voor belichtingscorrectie (Fx3) is erg klein en ondanks mijn niet al te grote vingers moest ik regelmatig zoeken voor ik hem had. Zeker als je in de winter met handschoenen werkt zijn de kleine knopjes lastig te vinden. Voor minder belangrijke functies is dat niet zo erg maar iets als belichtingscorrectie wil je snel kunnen veranderen en moet dus ook snel gevonden kunnen worden.

Waanzinnige parelmoer wolken met indrukwekkende kleuren

De extra draaiwiel (door mij ingesteld voor de ISO) is weer geweldig maar liever had ik gehad dat de wielen voor belichting (zit nu links vlak naast het oculair) en het instelbare wiel (zit rechts) omgewisseld waren. Het linker wiel gebruik ik veel meer met belichtingscorrect maar ik ben dan gewend om dat te doen terwijl ik fotografeer. Ik heb dan de camera nog steeds voor mijn gezicht en meer dan eens duwde ik met mijn duim bijna in mijn eigen oog (ik ben links-ogig, komt niet zo vaak voor) op zoek naar het wieltje voor de belichtingscorrecte. De overige bediening was ook niet altijd evident. Zo heb ik met mijn wang regelmatig de scherpstelpunten veranderd en moest ik erg wennen aan het Fx2 knopje voor de extra mogelijkheden.

De kabeljauw op wordt opgehangen door mannen in oranje pakken, veelal gastarbeiders uit oost Europa. Gelukkig blijkt de Pentax Pk niet gevoelig voor … eeh… luchtjes

Wat jammer is (kan volgens mij met een simpele firmware update worden aangepast), is dat veel instellingen niet bewaard worden als je de camera uit en weer aanzet. Zo is dan de nachtverlichting weg terwijl ik juist veel in de nacht de camera uitzet om accu te sparen. Dan wil ik dat hij bij aanzetten ook meteen weer in nachtstand gaat en niet het witte LCD licht. Ook het feit dat het achterscherm altijd aanstaat is vervelend, ik kan die wel uitzetten maar even later staat hij toch weer aan. Ik mis een sensor die het scherm automatisch uitzet als ik met mijn oog bij het oculair kom, nu heb ik erg veel last van het LCD. Wel gaat het scherm uit wanneer ik de ontspanknop half indruk maar als ik die loslaat schiet het scherm weer aan.

Serene witte wereld, bijna natuurlijk zwart/wit. Belichting gaat met de Pentax heel natuurlijk, hij reageert zoals ik zou verwachten.

Echter, het echt uitzetten van het LCD gaat niet met één handeling, wat ik wel had gehoopt, maar moet ik via het statusscherm uitzetten. Als ik hem dam alsnog wil gebruiken moet ik hem weer via een paar handelingen aanzetten.
Ik besef me terdege dat ik de Kp vergelijk met mijn eigen camera van een ander merk. Daardoor is het lastig om heel open erin te gaan, toch heb ik het oprecht geprobeerd. En daardoor ook veel features gevonden die ik heel graag op mijn eigen camera’s zou willen zien. Maar de zaken die mij juist erg bevallen aan mijn eigen camera (wellicht ook door jaren van ervaring) vallen mij dus wel meteen op.

Met grote snelheid worden de vissen met hun staarten aan elkaar over een balk geworpen, terwijl de bakken met nieuwe vis blijven komen.

Menustructuur en informatievoorziening

De snel menu’s waren voor mij wat zoeken waar ik wat moest zoeken en instellen. Maar dat is gewenning en komt vanzelf goed. Het menu is overzichtelijk en alles is prima te vinden. Ook in de zoeker ziet alles er goed uit, duidelijk en helder, niet te klein en goed zichtbaar. Wel vind ik het jammer dat ik niet in één oogopslag kan zien hoe de belichtingscorrectie staat. Druk ik op Fx3 dan komt ineens de schaalverdeling in beeld maar na afloop blijft alleen het streepje zichtbaar en is het niet duidelijk of ik niet op 0 sta of op onder- of overbelichting. Ik zou graag zien dat de schaalverdeling altijd in beeld blijft, niet alleen bij indrukken van Fx3. Maar verder heb je als echte man voor de Kp geen manual nodig, je kan hem prima uitvogelen door zelfs te proberen.

Serene omstandigheden met wit en lijnenspel, niet echt mijn type fotografie maar met een andere camera werd ook een andere fotograaf in mij wakker.

Barre weersomstandigheden

Ik heb daarbij vooral de 16-85 lens gebruikt omdat ik daarmee heel divers de camera kon testen onder toch wel heftige omstandigheden. Veel storm, hagel, sneeuw, ijzige wind en extreme vorst (tot -20). En daarbij heeft de KP mij geen moment laten zitten of teleurgesteld. Onder alle omstandigheden, en die waren pittig voor menig camera, heeft hij het perfect gedaan. Geen hapering, geen zichtbare afname van accu capaciteit, gewoon doorgaan. Hij heeft mijn respect op dat gebied behoorlijk verdiend! Andere camera’s van deelnemers aan mijn fotoreis hebben het onder dezelfde omstandigheden wel af laten weten. Zelfs het heftigste, natte sneeuw, heeft hem geen moment laten haperen. Chapeau!

Ik heb hem niet gespaard maar hij gaf geen krimp, respect!

Eindbalans

Mijn eerste kennismaking met Pentax heb ik meteen goed benut door hem echt onder extreme omstandigheden te testen. Dat hij daar glansrijk is doorgekomen is het eerste grote compliment! DE body voelt stevig en kan tegen een stootje, laat zich niet kennen en gaat vrolijk door waar andere merken het hebben laten afweten. Verder bevat de Kp een indrukwekkende hoeveelheid aan features met een briljante bewegende sensor waarmee veel nieuwe mogelijkheden openstaan die dan ook ten volle worden benut. De hoge ISO is een overschatting en in mijn ogen onbruikbaar, afronden op 51.200 is al indrukwekkend en t/m 12.800 acceptabel. Dat is al goed genoeg. Het is een kleine, zeer degelijk gebouwde body die stevig aanvoelt en tegen een stootje kan. Wel kunnen er naar mijn mening een paar stappen gemaakt worden in de ergonomie zodat hij wat fijner in de hand ligt en de meest gebruikte knoppen makkelijk vindbaar en ook goed bereikbaar zijn. De instellingen kan ook nog naar gekeken worden, m.n. snelheid van instellen van bijv. aan en uit van het LCD scherm en het onthouden van deze instellingen na het aan- en uitzetten van de camera. Een touchscreen zou een mooie extra feature zijn maar niet per se noodzakelijk. Als het scherm nog verder kon draaien zou wel erg mooi zijn, hij zou daarmee meer in de buurt komt met bijv. de Canon 80D die ook nog eens wat goedkoper is. De Kp is niet heel goedkoop, vergelijkbare camera’s in hetzelfde segment kosten minder.
Al met al ben ik op sommige punten erg positief en verrast maar wel kritisch op andere vlakken. Pentax is voor mij op dit moment nog geen vervanger voor mijn eigen materiaal maar heeft wel diverse features die ik dolgraag in mijn eigen camera’s zou zien. Ik ben dan ook erg benieuwd naar de camera’s die hierop gaan volgen.