Wanneer je inzoomt komt een onderwerp groter in beeld, wanneer je weer verder weg gaat, doe je dit effect weer teniet. Hoe verhouden deze zich tot elkaar en hoe kun je daarmee spelen?
Verhouding tussen grootte onderwerp en grootte beeld
Een onderwerp heeft een bepaalde grootte. Een boom is nou eenmaal groter dan een vlinder. Toch is het afhankelijk van de keuze van je standpunt (afstand tot je onderwerp) en je lenskeuze (veel of weinig inzoomen) hoe groot je onderwerp uiteindelijk op de sensor komt. Door ver uit te zoomen kan je een boom veel kleiner in beeld brengen dan een vlinder die je met een macrolens fotografeert.
De verhouding tussen de grootte van je onderwerp en de grootte van het beeld ervan op je sensor wordt de afbeeldingsmaatstaf of vergrotingsfactor genoemd. Het heeft dus niets te maken met hoe groot je uiteindelijk af laat drukken.
Afhankelijk van voorwerpsafstand en brandpuntsafstand
Wanneer je dichter op je onderwerp kruipt komt het groter in beeld. Dit gebeurt ook als je verder inzoomt (grotere brandpuntsafstand). Beide zijn dus van invloed op de afbeeldingsmaatstaf. In formule termen wordt de afbeeldingsmaatstaf L genoemd en deze is gelijk aan de verhouding tussen de grootte van het beeld en de grootte van het onderwerp. Dit is dezelfde verhouding als de afstand van objectief tot onderwerp, de voorwerpsafstand v, en de afstand van objectief tot sensor, de beeldafstand b.
L = b / v
Zowel voorwerpsafstand v als de beeldafstand b zijn zelf weer afhankelijk van de brandpuntsafstand f. Op basis van deze drie grootheden, v / b / f is de afbeeldingsmaatstaf te berekenen.
Omgekeerd afhankelijk
Nu kun je een onderwerp van bepaalde grootte fotograferen door dichtbij te gaan en wat verder uit te zoomen of verder weg te gaan en meer in te zoomen. Nu is het zo dat als ik 2x zo ver weg ga en tegelijk 2x zover inzoom… de grootte van het onderwerp op mijn foto gelijk blijft, dus dezelfde vergrotingsfactor, en dezelfde afbeeldingsmaatstaf. Je ziet dat voorwerpsafstand en brandpuntsafstand tegengesteld werken en elkaar kunnen opheffen.
Even een voorbeeld
Ok, allemaal wat theoretisch. Tijd voor een voorbeeld. Voor de berekeningen maak ik gebruik van de app Photopills (https://www.photopills.com/)
Stel ik heb dat onderwerp van 24cm hoog en ik ga deze zo fotograferen (full frame camera) met een liggend beeld zodat het onderwerp mooi verticaal binnen het kader past. Om te berekenen hoever ik dan van mijn onderwerp af moet staan (voorwerpsafstand) gebruik ik de ‘Field of View’ van Photopills. Ik start met een 100mm (macro)lens. Dan zie ik dat ik een voorwerpsafstand heb van precies 1,0m. Pak ik nu een telelens van 400mm (4x zo grote brandpuntsafstand) dan zie ik dat ook de voorwerpsafstand precies 4x zo groot wordt: 4,0m.
Geef een reactie