“Koekoek, koekoek”, klinkt het bekende geluid van mijn whatsapp. Ik ben inmiddels zó geconditioneerd dat ik zelfs bij het horen van een echte koekoek op mijn telefoon kijk. “Wat is het stil, gaat het wel goed?”. Ik lees dit lieve berichtje een paar keer en besluit nog even niet te reageren. “Ik zie zo weinig fotografie meer op de social media van je.”. Klopt, het is even stil aan het van-der-Wielen-front. Mensen die mij kennen weten ik dat sowieso in de zomermaanden fotografisch weinig actief ben en heerlijk met het gezin vakantie vier. Dit jaar is dat anders, ik ben nog minder met fotografie bezig dan andere zomers. Ik ben vooral bezig met afscheid nemen.
Waar het allemaal begon
Afgelopen tijd heb ik mijn ouders geholpen met voorbereidingen van de verhuizing. Voor velen zal dit niet bijzonder klinken maar in mijn geval is dat anders. Ze verhuizen weg van ‘de Boerderij’. En deze Boerderij is eigenlijk mijn ouderlijk huis. In rumoerige tijden tijdens mijn jeugd en spannende tijden van mijn studie was ‘de Boerderij’ altijd het veilige heenkomen, de rots in de branding, het gevoel van ontspanning en vooral de plek waar je even tot rust kon komen. Vóór mijn moeder en haar man er gingen wonen en nog vóór ik geboren werd, kochten mijn grootouders tijdens de ruilverkaveling ‘de Boerderij’ als vakantiehuis. Meteen werd er fiks verbouwd en ik ken ‘de Boerderij’ dan ook niet anders dan zonder dieren maar met een oppervlak van 150m2 was de voormalige stal voor mij als kind de enige plek waar ik indoor rond kon fietsen.
Van jongs af aan kwamen wij bijna maandelijks naar de Boerderij voor een weekendje weg. Eieren halen bij Van der Kolk, komkommers bij Esselink en klusjes bij Mollink. Mijn Indische oma (‘omi’) beleefde er heerlijke tijden en wij genoten van jongs af aan van de rust, ruimte en natuur. Zeker als je zelf opgroeit in Den Haag is een Boerderij langs de Overijsselse Vecht een oase van rust en natuur. Kleine Johan zette hier ook zijn eerste stapjes in de wereld van de fotografie…
Tijden veranderen.. de Boerderij blijft
Levens veranderen, je gaat studeren, mijn Omi trekt uit de Boerderij, mijn moeder verhuist met haar man van Den Haag naar de Boerderij, ik krijg verkering, ik volg mijn verkering naar Afrika, we gaan zelf tijdelijk op een Boerderij wonen, we krijgen ons eerste kind, mijn Omi overlijdt… maar wat er ook gebeurt aan mooie en treurige gebeurtenissen… de Boerderij blijft. Steeds weer keer ik terug en val in slaap in ‘mijn’ kamer, kom tot rust, geniet van de grote tuin door mijn moeder zo bloedig onderhouden, glimlach om alle klusjes die voor mij zijn blijven liggen en voel mij volledig ontspannen.
De Boerderij zorgt bij mij voor ontspanning, even weg uit de eigen wereld, even opladen en tot rust komen. De Boerderij is mijn rots in de branding. Na iedere reis uit het verre noorden, na ieder avontuur in de nacht of met noorderlicht, na iedere jachtige periode keer ik altijd even terug naar de Boerderij om na te denken en even afstand te nemen. Dan ga ik zitten op de balk voor de baander, laat mij verwennen met een kop cappuccino, mijmer weg bij de grote bonte specht op de appelboom, hoor de verhalen van de buurt, de tuin en de bomen en moet ik weer lachen om alle avonturen die we hier ooit beleefd hebben. Dat ik ’s nachts het raam uit sloop voor mijn eerste nachtelijke rendez vous, dat ik mijn laars kwijtraakte in de sloot op de plek waarvan iedereen weet dat het wel op land lijkt… maar eigenlijk al sloot is. Ik dwaal altijd even door de schuur, zie mijn eigen kano en maak plannen om weer naar de Wieden te gaan terwijl ik mij herinner hoe ik als kleine jongen alleen 50km schaatste over de Beulaker.
Het moment
Stiekem weet je dat het moment gaat komen. Zelf kan ik de Boerderij niet betalen en als zou ik het kunnen, mijn kinderen en vrouw zijn veel te blij met de omgeving waar we wonen. En dus weet je dat het moment gaat komen, het ouderlijk huis zal eens overgaan in andere handen. Komende september is het zover, na meer dan 50 jaar hèt baken in onze familie te zijn geweest, voor mijn grootouders tot voor mijn eigen kinderen. Mijn moeder heeft besloten om te gaan verhuizen nu ze dat nog kunnen. Het onderhoud is zwaar, de Boerderij is te groot voor hun beide en het is ver van de winkels. In de winter is het stil en koud.
Ik snap het best. Ik ben ook blij dat zij de keuze gemaakt hebben en dat niet ik straks voor de keuze sta. Ik zou waarschijnlijk kost wat kost gaan proberen de Boerderij te behouden met alle (financiële) stress vandien. Nu wordt de keuze voor mij gemaakt en kom ik niet in de verleiding. Verder zoekt mijn moeder nu ook zelf de spullen uit en vele familie herinneringen worden nu al met warme hand doorgegeven. Veel fijner dan de verdeling van een erfenis. Alle realiteitszin in mij snapt het hele proces en staat erachter… maar mijn gevoel spreekt anders.
Basis van mijn fotografie
En zo struin ik voor deze column door mijn fotoarchief. Ik heb zóveel beelden gemaakt in de omgeving van de Boerderij. In de eerste plaats ‘mijn’ kievitsbloemen waar ik ver vóór zonsopkomst naartoe wandelde en steeds ging rond 10:00 de telefoon als ik in het veld lag of ik al trek had in koffie.
Vele nachten heb ik gezworven langs de Vecht of zelfs startrails in de tuin gemaakt. Van het kleine minibosje ken ik iedere boom en ieder blaadje. Altijd aai ik de grote taxus boom en droom dat ik daar ooit mijn eigen longbow van kan bouwen. Dan stap ik de dijk op, zwaai naar de boer en tuur in de verte voor het koppel reeën. Ik passeer het kolkje waar ik menig uur in heb rondgedobberd en vlieg met mijn drone over de prachtige vormen in het landschap die de rivier in de loop der eeuwen heeft getrokken.
Toen ik begon met fotograferen, begon ik hier. Mijn passie voor kievitsbloemen begon in bij de Boerderij, mijn fixatie voor de nacht begon bij de Boerderij, mijn liefde voor waterlandschappen begon bij de Boerderij. De Boerderij stond niet alleen aan de basis van Johan maar ook aan de basis van mijn fotografie.
Afscheid… en doorgaan
En nu is het tijd van afscheid. Een periode zo lang als mijn eigen leven sluit ik af. En niet alleen ik, mijn moeder sluit een periode af van 22 jaar wonen in de natuur, mijn zus een periode van haar jeugd en mijn kinderen een periode van spelen op de Boerderij. De Boerderij heeft altijd het centrum van onze familie gevormd en nu is het tijd om afscheid te nemen. Ik merk dat het veel met mij doet en vooral als volgend jaar de tijd van de kievitsbloemen weer komt en ik niet meer wandelend door de ochtendmist naar ‘mijn’ veldje kan lopen. Toch ben ik blij met wat mij is gegeven, ik koester de herinneringen en ben dankbaar voor de mooie momenten die ik heb mogen beleven.
Stilstaan heeft geen zin, evenals treuren of terugkijken. Bepakt met al mijn ervaringen en herinneringen wordt het nu tijd voor een nieuwe start. Mijn ouders gaan naar een ander dorpje in de kop van de Veluwe. Langs een nieuwe rivier, bij nieuwe bossen en nieuwe natuur. Voor mij weer dé mogelijkheid om nieuwe plekken te ontdekken… want gelukkig heeft ook het nieuwe huis voor ons allemaal een plek om te slapen.
Eva zegt
Wat mooi beschreven en wat een prachtige herinneringen. Het deed mij terugdenken aan mijn eigen jeugd op de boerderij. Ook die is niet meer in de familie, maar de herinneringen blijven altijd bestaan.
Dank je wel dat je dit wilde delen.
Johan van der Wielen zegt
Dank je wel voor je fijne reactie!
Wim van den Berg zegt
Heel mooi beschreven, Johan, en gedocumenteerd met prachtige veelzeggende foto’s.
Toch is afscheid van het “ouderlijk huis” een echt afscheid, ik herinner het me ook. Het wordt daarna toch anders.
Sterkte en een hartelijke groet!
Wim
Johan van der Wielen zegt
Dank je wel Wim! Klopt helemaal, het is een werkelijk afscheid wat hier gebeurt.
Bart zegt
Mooi verhaal dat de foto’s doet leven. Ja emotie, maar deze beleving neemt niemand je af. Op naar nieuwe mogelijkheden en minder zorg om je ouders.
Johan van der Wielen zegt
klopt, een goede vriend zei al eens: “het leven is het verzamelen van herinneringen”
Hans zegt
Ik lees je columns eigenlijk altijd wel en, vooral nu, in dit afscheidsbericht, valt het samen geloof ik..
Met je foto’s laat je de beelden spreken, met deze column komen allerlei beelden op mijn netvlies.
Ik zie het jochie in de ochtendmist in het veld liggen, moet ik glimlachen (een soortgelijke ervaring) als de laars kwijt is en droom ik ook weer weg naar mijn eigen onbezorgde jeugd.. heerlijk!
Dankjewel Johan!
Johan van der Wielen zegt
dank je wel voor je leuke reactie!
Connie zegt
Mooi verwoord en prachtige foto’s…koester de herinneringen en sterkte met het afscheid…op naar een nieuwe toekomst…
Johan van der Wielen zegt
dank je wel!