In de tijd van steeds betere wordende digitale camera’s, fotonabewerking met artificial intelligence en de drive naar absolute perfectie en esthetiek fotografeert Daphne Wageman op glasplaten. Om mijzelf uit te dagen stop voor het eerst na jaren weer een rolletje in een antieke camera. Lees en kijk hier hoe het ons verging.
Voor mijn rubriek in het Natuurfotografie Magazine, ‘door het oog van’, mocht ik deze keer op pad met Daphne Wageman. Deze vrolijke fotografe is volledig terug gegaan naar de absolute basis van fotografie: fotograferen op glasplaten. Om mijzelf uit te dagen heb ik speciaal voor deze dag één van de oude analoge camera’s uit mijn verzameling meegenomen en ben zelf ook weer aan de slag gegaan met een rolletje. En om het af te maken ben ik zelfs voor het eerst gaan ontwikkelen. Van dit avontuur heb ik een video gemaakt…
De tijd van drive tot absolute perfectie
Het was uitdagend en voor mij, die toch behoorlijk ervaren is in fotografie, best heel spannend. Juist die spanning maakte het enorm leuk. Die spanning heb je niet meer bij digitaal en al helemaal niet meer als je jezelf vrijheid geeft naderhand in nabewerking alles te perfectioneren wat in het veld niet is gelukt. Hoever je daarin gaat is iets wat je zelf beslist maar als ik instagram bekijk wordt de drive naar absolute (en daarmee onwerkelijke) perfectie zó groot dat alle foto’s op elkaar gaan lijken. Of je nog van foto’s kan spreken is ook een discussie waard.
Eerste teleurstelling…
Ik zal eerlijk bekennen dat mijn eerste gevoel best teleurstellend was toen ik de negatieven had gescand. Ondanks dat ik best kan fotograferen bleken er toch diverse foto’s onscherp en de foto’s waar ik met veel spanning naar uitkeek vielen wat tegen. Ik heb moeten slikken en mijzelf moeten overtuigen dat we hier praten over een technologie uit 1962. Mijn Nikkormat camera, het consumenten broertje van de ‘echte’ Nikon, is een vernuftig stuk techniek maar staat natuurlijk in schril contrast tot de digitale camera’s anno 2022. Verder stop je er een rolletje in met fouten, klein dynamisch bereik en minder contrast. Daarna komt het ontwikkelproces waarbij ik vast ook diverse fouten heb gemaakt en krijg je een resultaat te zien waar je ook niets meer aan kan veranderen. Het is geen RAW bestand met een veelheid aan informatie. Het is wat het is. Je kan in het veld niet kijken of je foto gelukt is en je kan geen fouten repareren. Je moet het doen met wat het is en je bent volledig afhankelijk van het proces. Van die afhankelijkheid moest ik best slikken…
Terug naar ‘gewone’ fotografie: één foto!
Naast teleurstelling in sommige resultaten merkte ik ook dat de foto’s in eens veel ‘gewoner’ waren dan ik digitaal zou maken. Het grappige is dat ik al na 2 foto’s terug was in het analoge tijdperk van de jaren 80 en 90 toen ik in mijn jeugd experimenteerde met rolletjes. Alsof het nooit as weggeweest. Zo lukte het mij niet om een rolletje van 36 in een dag vol te schieten en stond het mij tegen om 2 foto’s van hetzelfde onderwerp te maken, zelfs met verschillende instellingen. Puur omdat je zuinig bent op iedere foto. Digitaal zou ik er al 5 of meer hebben gemaakt, analoog is daar heel anders in. Elke foto wordt weer een op zichzelf staand beeld en als hij mislukt is, heb je dus die foto niet meer.
Omarm de schoonheid van de imperfectie!
Nu, een paar weken later, kijk ik met steeds meer plezier naar de analoge beelden. Anders dan bij mijn digitale camera is iedere foto voor mij een waardevol beeld geworden, of hij nou gelukt is of niet. Ze zijn niet perfect, soms vol stofjes, soms net niet scherp, soms toch niet goed belicht, maar ze zijn wel dierbaar. Ik heb ze zelf door voelen draaien, het rolletje vol spanning zelf ontwikkeld en het moment beleefd waarop ik voor het eerst de negatieven kon bekijken. Dat moment is onbeschrijfelijk.
En juist het imperfect begin ik te waarderen. Geen esthetische prijswinnende beelden maar wel helemaal ‘mijn’ beelden. Geen digitale bestandjes op een computer maar negatieven in een mapje, iets wat je vast kunt houden, gemaakt met een antiek stuk technologie. Ze hoeven ook niet perfect, het is wat het is en het moment dat de camera ‘klik’ zegt in het veld voelt goed.
Voor mij is dit een zeer waardevolle nieuwe weg terug naar de basis, als tegenhanger tegen de drive tot perfectioneren van het beeld, overgave aan de afhankelijkheid van techniek en procedé en veel intiemer dan menig digitaal beeld. Verre van perfect maar daarom niet minder mooi.
De schoonheid van de imperfectie…
Johan
Geef een reactie