“Wat voor statiefkop wilt u?” vraagt de verkoper. “Een balhoofd?” “Een wat? Neem je me in de maling? “Nee hoor, zo worden die statiefkoppen genoemd.” Wat is nu een balhoofd en wat zijn de voor- en nadelen? Laten we samen eens kijken.
Hoe werkt een balhoofd
Je hebt diverse statiefkoppen zoals drie-weg-koppen, schommelkop, videokop en .. jawel.. het balhoofd. De basis is een bal die naar alle kanten kan draaien. Meestal zit de bal vast aan de koppeling met de camera maar er zijn ook balhoofden waarbij de bal vastzit aan het onderstel. Het effect blijft hetzelfde.
Vaak heb je een paar knoppen aan de zijkant. Eén (meestal de grootste) is om de bal los te zetten zodat je de compositie kan veranderen. Daarnaast hebben de meeste balhoofden een zogenaamde frictieknop waarmee je in kan stellen dat de bal niet té los komt te zitten zodat je camera niet meteen omlaag valt. Een eventueel derde knop zorgt voor ‘panning’, dan komt de bal niet los maar kan de hele kop draaien ten opzicht van het statief. Dit gebruik je voor het maken van panorama’s.
Voor- en nadelen
Het fijne van een balhoofd is de snelheid, flexibiliteit en grootte. Zelfs een enorm balhoofd is nog relatief klein waardoor het statief als geheel niet zo lomp wordt. Verder kun je heel snel je compositie aanpassen en met een paar handelingen je camera verzetten.
Een ander nadeel is dat je niet héél precies je camera in kunt stellen. Als je de bal loszet zijn meteen alle vrijheidsgraden los. Dus een klein beetje omhoog of een klein stukje draaien is lastig omdat je in één keer alle kanten uit kan draaien. Door de frictie hoger te zetten en met wat oefenen wil dit prima. Maar voor de echte macro fotografen die hun camera heel precies in willen stellen en iedere vrijheidsgraad apart in willen stellen (kantelen, links/rechts en boven/beneden) is bijvoorbeeld een drie-weg-kop een betere optie.
Een tweede nadeel is dat bij de panorama panning, niet zozeer je kop alswel het hele statief waterpas moet staan. Gelukkig hebben tegenwoordig de meeste balhoofden niet alleen een panning in de basis maar ook bovenop de bal in de koppeling met de camera.
Zo… nu weet je alles over het balhoofd!
Johan
